starting up our own green power production unit: 4 solar panels, March 2000
Prodrive/Mastervolt
links
PV-systeem
meten=weten
grafieken
graphs
huurwoningen
nieuws
index

 

SOLARENERGY

Mastervolt Soladin WEB in productie bij Prodrive Son en Breugel (NB)

28 november 2013


^^^

Nabij de hoofdingang van Prodrive in Science Park Ekkersrijt ten noorden van
Eindhoven (gemeente Son en Breugel). Een hele "tippel" op de vouwfiets vanaf
Centraal Station Eindhoven (met regenachtig weer). Maar zonder meer de moeite
waard om te (mogen) bezoeken...

Hans van Nikkelen-Kuijper (Mastervolt)
Pieter Janssen (Prodrive)
Wim Sinke (ECN, TKI, UvA)
Hans Biesheuvel (Ondernemend Nederland)
Paneldiscussie

Excursie - fotoreportage rondleiding Prodrive

Conclusie
Referenties


Acht en een half jaar (!) nadat Polder PV met een van de vele interessante ODE excursies getuige was van de eerste schreden van inverter fabrikant Mastervolt op het pad naar de Soladin600 omvormer (reportage), was het tijd voor een hernieuwde kennismaking. Op uitnodiging van Neer'lands bekendste omvormer fabrikant* mocht Polder PV een fraaie presentatie bijwonen in de Nederlandse productie lokatie van de nieuwe Mastervolt Soladin WEB serie bij Prodrive in het Science Park. Dat is een onderdeel van het omvangrijke, langs de A50 liggende industriegebied Ekkersrijt in de gemeente Son en Breugel noordelijk van Eindhoven.

De dag werd geopend met enkele spetterende powertalks uit de mond van de volgende heren. Uit hun bijdragen sprak de zelfverzekerde houding dat de partners een nieuwe fase inluiden in de Nederlandse productie van kwaliteits-hardware in de PV-sector. En dat men vol overtuiging het ingeslagen pad zal gaan betreden.

* Naast Mastervolt zijn er ook nog Nedap / PowerRouter (Groenlo), Eaton Nederland (omvormers van hun Amerikaanse moederbedrijf, vestiging in pand van het in 2003 van Delta overgenomen Holec in Hengelo), en FemtoGrid (Amsterdam), en SWEA (Den Dungen, NB). De laatste twee produceren micro-omvormers.

Uiteraard mocht Hans van Nikkelen Kuijper, huidig CEO van het in 1991 opgerichte Mastervolt de spits afbijten. De ongeveer 20-jarige historie van het bedrijf werd in een notendop samengevat. Sinds eind 2010 is de onderneming onderdeel van het Electrical Segment van het Amerikaanse, in Wisconsin hoofdkantoor hebbende Actuant Corporation. Die kocht deze onderneming destijds voor 150 miljoen dollar straight from the "revolving fund" wat het internationaal georiënteerde bedrijf had lopen. Daar komt binnenkort echter weer verandering in: het Amerikaanse bedrijf is van plan om de hele business unit ES voor 258 miljoen dollar te verkopen aan Sentinel Capital Partners. Die in 1995 opgerichte "private equity" onderneming zit in een (bonte) verscheidenheid aan sectoren, variërend van de voedsel sector, gezondheidszorg, luchtvaart/defensie, tot industriële productie zoals bij Mastervolt (zie pamflet Sentinel). Volgens antwoorden op mijn vragen daar over is er onder Actuant niet significant veel veranderd in de bedrijfs-structuur van Mastervolt, en de verwachting is dat dit onder Sentinel niet veel anders zal zijn.

In ieder geval staat Mastervolt als onderneming met lange ervaring als een huis, en zijn ze nu een nieuwe fase ingetreden door de innige samenwerking met het zeer innovatieve Prodrive Technologies in het hart van "technisch progressief" Nederland: de flink uit de kluiten gewassen technologie regio rond Eindhoven. Met deze, ik mag wel zeggen, vrij unieke samenwerking van twee Nederlandse bedrijven, hoopt het "koppel" de concurrentie met zowel de Chinese (opkomende) omvormer industrie, als de collega bedrijven elders in de wereld het hoofd te kunnen bieden. Een van de uitgangspunten is daarbij een zo groot mogelijke vereenvoudiging van zowel het apparaat als de fabricage ervan, verregaande automatisering van het productie-proces, en extreme controle van alle noodzakelijke stappen daar in. De bedrijven hopen op deze wijze een hoge flexibiliteit van de productie te kunnen garanderen, die snel kan inspelen op (forse) veranderingen in de marktvraag. Geclaimd wordt dat snel kan worden opgeschaald van bescheiden naar hoge afzet volumes - en vice versa. Zonder daarbij concessies te (hoeven) doen aan de kwaliteit van het product.

Kuijper omschreef zijn markt tijdens de bijeenkomst in Son en Breugel trouwens als "geanimeerd door overheden" (lees: linksom of rechtsom "gesubsidieerd" dan wel "aangejaagd"). Een nette manier om te zeggen dat de PV-markt nog steeds als "gesubsidieerd" wordt beschouwd, wat door andere fora weer wordt tegengesproken (kunnen we lang over bomen).

© Mastervolt

Soladin WEB is specifiek in de markt gezet om iets te doen waar de (ook steeds "slimmer" en "beter" wordende) Chinese concurrentie slecht vat op heeft. Gezien de sterk verlaagde incentives voor op het net ingevoede zonnestroom in met name het "Europese buitenland" (feed-in tariffs, die we in NL op de slecht functionerende, zwaar in het keurslijf geperste SDE regeling na feitelijk nooit hebben gekend), richt het bedrijf zich daarbij vooral op de "onderkant" van - met name - de Nederlandse markt. Waarbij per woning slechts een bescheiden aantal van 3 tot 8 modules wordt ingezet, om (op jaarbasis) een fors deel van het eigen stroomverbruik te kunnen afdekken. Mastervolt wil daarmee zonnestroom "voor iedereen" bereikbaar maken. Het bedrijf suggereerde in een nieuwsbericht voor de eerste Solar Solutions beurs (4 april 2013), dat "de binnenlandse markt bijzonder belangrijk" voor hen is. Uiteraard blijft het nieuwe Soladin WEB concept uitbreidbaar om de wat grotere systemen ook te kunnen bedienen. Die uiteraard wordt opgetuigd naast de al bestaande omvormer series (Sunmaster ES en XS tot 6 kilowatt, en Sunmaster CS voor grotere systeem vermogens).


^^^
Niet het type dak (18 zonnepanelen) wat Mastervolt in eerste
instantie op het oog heeft voor haar nieuwe Soladin WEB
omvormer series.

Foto genomen in de zuidelijk van de A50 / Ekkersrijt
gelegen sjieke Eindhovense nieuwbouw wijk Blixembosch-Oost.
Installatie gericht op ONO.

Een van de belangrijkste sectoren die men daarbij op het oog heeft, is de huursector, die nu eindelijk een beetje begint "los te komen" (zie artikelen pagina huurwoningen en PV). De zelf verkozen taak bij deze "strategische marktsegment keuze" was om juist voor die kleinere systemen een optimale prestatie te kunnen garanderen. Dit werd uiteindelijk vertaald in een zogenaamde "IntelliConcept doctrine", waarbij diverse specifieke verbeteringen, deels al in ontwikkeling in andere producten, in totaal, volgens de claim van Mastervolt, tot een 5-10% hogere output (stroomproductie per jaar) zou leiden. In vergelijking met gelijkwaardige omvormer concepten.


^^^
Meer het "type PV-installatie" wat Mastervolt beoogt te gaan "bedienen" met haar nieuwste
serie Soladin WEB omvormers. Kleine residentiële systemen tussen de 3 en 8 moderne
modules, zoals dit leuke exemplaar in Oegstgeest (Govert Flincklaan).

Een van die "innovaties" (IntelliStart) is dat de omvormer vroeger op de dag zou moeten gaan starten, en later in de namiddag/avond weer uitgaan (claim: 200 meer bedrijfsuren per jaar). Er is verder een hoog-efficiënte MPP track routine, een koel concept met ventilator die alleen in de meest extreme gevallen hoeft "in te grijpen", en een schaduw routine die het maximale werkpunt van de omvormer zou optimaliseren bij gesignaleerde beschaduwing. Verder zou er 80% besparing op verliezen in de bekabeling zijn te behalen met de nieuwe systeem opbouw. Of de (combinatie van de) gesuggereerde meeropbrengsten door al deze ontwerp concepten kloppen moeten we in de vaak weerbarstige praktijk gaan ondervinden. Er zit in ieder geval 20 jaar praktijk ervaring van de omvormer fabrikant in dat "IntelliConcept", dus dat lijkt me voldoende vertrouwen te geven in hogere efficiënties in de nieuwe productlijnen.

Mastervolt heeft duidelijk geleerd van de - zeker door de afnemersmarkt - als "karig" bevonden uitlezing van de voorganger Soladin600, en heeft de nieuwe productlijn van een geïntegreerde WIFI aansluiting voorzien, en van een intelligent webportal en on-board logging ("IntelliWeb"). Waarschuwingen m.b.t. te lage stroomproductie worden via het gratis service portal verzonden.

Met alle nieuwe toepassingen is het Soladin WEB niet onopgemerkt gebleven: De nieuwe omvormer lijn kreeg, mede ook door de volledige integratie van het WEB portal ("IntelliWeb") de British Solar Industry Award 2013 voor de categorie "BOS Energy Management" uitgereikt op 7 november. In de eigen communicatie spreekt Mastervolt trouwens over de categorie "Product van het jaar", wat niet helemaal die lading dekt. Maar dat terzijde. De felicitaties zijn op hun plaats!


CEO Pieter Janssen van het met "Passion for Technology" vlaggende, in 1999 gestarte Prodrive Technologies gaf een fraaie presentatie over de aanpak van het bedrijf om hardware variërend van computer onderdelen, camera chips, verschillende toepassingen in de auto-sector, industriële automatisering, optische scanning, en nu dus ook omvormers "van de lopende band" te laten rollen. Dat klinkt veel platter dan het is. Want Prodrive heeft een unieke organisatie, waarbij continue on-site controle van het volledige productieproces, compacte productie om de (ecologische) footprint zo klein mogelijk te houden, en voortdurende innovatie van de bedrijfsprocessen dragende zuilen zijn. Waarmee ze zich - naar eigen zeggen - onderscheiden van de rest van de wereld. Uitgangspunt bij de procesvoering is dat "een product nooit meer mag terugkomen" (vanwege fabricage fouten). Er wordt op een relatief kleine oppervlakte een hoge productie gedraaid, wat ook ten goede komt aan de energie input per product eenheid.

Er wordt uiteraard heel veel met printplaat techniek gewerkt, de core-business van Prodrive. Maar ze schrikken er ook niet voor terug om veel eigen ontwikkelingen in de bedrijfsvoering in te passen die product-specifiek zijn of die, naar gelang de situatie "er om vraagt", om die ook in te zetten. Ontwikkelingen die soms een beter resultaat voor het gewenste product opleveren dan de klant had gewild. Zo is er bijvoorbeeld een spuitgiet ontwikkeling in huis gehaald, die ingezet kan worden voor een "totaal product concept" (niet alleen het - complexe - "print verhaal"). En die de riskante afhankelijkheid van toeleveranciers minder groot maakt.

Een ander interessant punt bij de bedrijfsvoering is, dat met de "product partner" (in het onderhavige geval Mastervolt) zeer intensief, en al vanaf de ontwerpfase voor het product wordt samengewerkt. Waar in veel "samenwerkings"verbanden de relatie nogal vaak in starre juridische concepten is gegoten, probeert Prodrive maximale bewegingsvrijheid voor zowel hun eigen toko, als die van de product ontwikkelaar te creëren. Problemen bij de productie worden bij de wortel aangepakt, wat inhoudt dat ALLES op tafel moet komen, en dat er geen geheimen zijn over de te fabriceren producten. Beschikbare informatie moet naadloos worden gedeeld tussen beide partijen. Alleen zo kan een optimale synergie worden bereikt, wordt het ondernemerschap van beide partijen maximaal getriggerd en uitgebuit, en leidt dit tot een optimaal eindresultaat, het "gewenste product". Deze unieke aanpak wordt in management termen de "DfX-filosofie" genoemd, "Design for Excellence". Het slotwoord van de heer Janssen was dan ook een zelfverzekerd "We gaan van dit product een succes maken".

Het bedrijf heeft grote klanten (ik zag bijvoorbeeld dozen van producten van een "grote lampenfabriek in het zuiden des lands" in het magazijn staan, klaar voor transport...). En inmiddels al over de 500, vaak hoog opgeleide en kundige fte's. Een deel daarvan, en ook stage lopende studenten, kunnen flexibel worden ingezet, al naar gelang de behoefte in het productie proces. In 2012 won Prodrive de Gouden FD Gazelle Award in de categorie "grote bedrijven". Na de lunch mochten we de fascinerende productievloer met een bezoekje gaan vereren (zie foto reportage verder naar onder).


Professor Wim Sinke behoeft eigenlijk geen introductie meer (vele functies bij o.a. ECN, UvA, e.a., zie pagina bij UvA). De Nederlandse "Zonneprof" van Nederland duikt regelmatig op bij congressen en symposia, en geeft daarbij de nieuwste updates van de stand van zaken in de technologische ontwikkeling van fotovoltaïsche opwekking van elektriciteit. Al worden zijn geweldig goed geïnformeerde bijdragen de laatste jaren ook steeds meer "gekleurd" met economische, politieke en sociale bespiegelingen. Die trouwens essentieel zijn om de enorme impact van de PV technologie op de samenleving te kunnen begrijpen, zeker als het straks structureel om vele honderden megawattpieken nieuw vermogen per jaar zal (kunnen) gaan (jawel, zelfs in ons polderlandje).

Zo duidde hij de - nodige - balans tussen het vele trieste nieuws in de zonnestroom sector, waaronder vele faillissementen, de anti-dumping heffingen cq. "price-undertaking" door de Europese Commissie, en de enorme prijsdruk in de markt. En zette hij deze tegenover het nog steeds blijvende positieve wenkende perspectief van doorgaande kosten reducties, efficiëntie verbeteringen, en een immense impact op de stroomsector, die PV nu eenmaal - zeker op termijn - in zich heeft.

Sinke noemde ook het zogenaamde onder het "topconsortium kennis en innovatie energie" (topsector energie) vallende TKI Solar Energy. Waarvan hij directeur is, en wat in het leven is geroepen om de vele kansen die vanuit de "kennissector" rond PV in Nederland zijn gecreëerd, ook daadwerkelijk om te gaan zetten in reële economische activiteiten. Om de sector te verenigen en deze te professionaliseren. Om de ontwikkelingen rond zonnestroom in eigen land te versnellen. En om de doorgeslagen "balans" tussen import en export van hardware weer om te buigen in het voordeel van de Nederlandse maakindustrie. Voor factsheet van het TKI Solar Energy, zie pdf. Binnen de TKI energie, een "publiek-privaat samenwerkingsverband", is door het bedrijfsleven voor 2013 een investeringsbedrag van 30,9 miljoen Euro toegezegd, en is de Rijksbijdrage ("TKI toeslag") 8,2 miljoen Euro (overzicht TKI's bij Min. EZ).

U hoeft gezien ook deze achtergrond van Sinke's vele activiteiten op het gebied van zonnestroom dan ook niet verbaasd te zijn, dat zijn bijdrage een heuse pep-talk was voor de PV-sector in Nederland. En dat hij zeer enthousiast is over de op deze dag geïllustreerde hechte samenwerking tussen twee echte Nederlandse ondernemingen op het gebied van PV omvormer hardware. Waaruit een nieuw innovatief omvormer concept is gekomen, waarvan de productie in eigen land, "beneden de rivieren" gaat plaatsvinden, en daarbij ook nog eens de Nederlandse markt als primaire focus heeft voor de verkoop.

Dat dit bovendien in de regio rond Eindhoven plaatsvind doet extra verheugen, gezien het hoge kennis niveau daar, en belangrijke mondiale spelers op het gebied van de machinebouw, zoals Smit Ovens. Sinke memoreerde maar weer eens dat de helft van de op deze aardkloot geproduceerde zonnecellen technologie bevat die door Nederlandse knappe koppen is bedacht en "rijp" is gemaakt voor industriële toepassingen.

Leuk was dat Professor Sinke in een van zijn statistiek plaatjes naar mijn data verwees, en naar Stichting Zonnestroom, waarvan medewerker van Sark, ook aanwezig onder het publiek, echter voor de "eer" doorverwees naar Polder PV. Waarvoor uiteraard dank. Het door Sinke vertoonde statistiek plaatje voor 2012 toonde trouwens "slechts" >350 MWp voor geaccumuleerde capaciteit (zie ook hetzelfde getal op de TKI Solar site, die nog steeds stelt dat 350 MWp het "momenteel opgestelde vermogen" zou voorstellen...). Op 18 november 2013 stelde CBS haar eigen ruwe eerste cijfers al bij op basis van een al verouderde leverancierslijst van mijn hand, tot een "voorlopig definitief" cijfer van (minimaal) 365 MWp. De aanvankelijk zowel door het Nationaal Actie Platform als door ECN/Sinke genoemde "4 GWp" voor 2020 zou bij "geen ongelukken" m.b.t. salderen van zonnestroom beslist een veel te lage verwachting kunnen zijn gezien het groeitempo van de laatste 3 jaar (zie PPV artikel 3 oktober 2013).

Vooruitblik
De door slechts 14.000 mensen ondertekende "1 miljoen [zonne]daken" campagne van Natuur & Milieu wordt door Sinke gerelativeerd, omdat het een zeer rekbaar begrip is als je naar geplaatste dan wel nog te plaatsen capaciteit kijkt (en dus impliciet ook: fysieke stroom productie). 1 miljoen daken met maar 4 - de facto in NL vaak ook nog oude(re), laag vermogen hebbende - zonnepanelen (vele jaren lang het typische, kleine "Hollandse Setje") heeft immers een extreem veel lagere impact dan 1 miljoen daken met een "voldaksysteem" met moderne, veel hoger rendement hebbende zonnepanelen. Het is in ieder geval een heel wat "lagere" ambitie dan de "In 2020 moeten 1 miljoen huishoudens en bedrijven voor een substantieel deel via duurzame decentrale energie in hun elektriciteitsvraag voorzien" uit het Energieakkoord (p. 13). Al kunnen we ook daar vraagtekens zetten bij het helaas niet gekwantificeerde (want "politiek/strategisch te gevoelige"?) begrip "substantieel".

Sinke stelt dat bij 4 GWp PV-capaciteit in 2020 (NB: dat zou gemiddeld slechts 4 kWp/dak zijn incl. bedrijven volgens bovengenoemde "campagne doelen"!) een niveau van 2,5-3% van het Nederlandse elektriciteits-verbruik kan worden bereikt (momenteel slechts 0,22% volgens StatLine, ook al is de output met de natte vinger - en veel te laag - "geschat"). Waarbij Duitsland nu al op 6-7% zou zitten, volgens Sinke. Eind 2012 was dat volgens energiebranche-organisatie BDEW echter nog "maar" 4,5%. Waarbij in het geval van stroomopwekking uit hernieuwbare bronnen PV eind 2012 wel al "officieel" volgens cijfers van het voor het EEG verantwoordelijke milieuministerie BMU op 18,5% van het totaal van alle HE bronnen zat (PV 26,38 TWh van HE totaal 142,4 TWh, Zeitreihe tabel 3). Het BMU komt in haar jaarverslag voor 2012 wat het aandeel van zonnestroom in het eindverbruik van hernieuwbare bronnen betreft ("alle energie opwek", dus incl. warmte en motorbrandstof inzet) op 8,3% uit (pdf, p. 3).

Sinke herhaalde nogmaals de "doelstelling" van TKI die in het traject van 4-8 GWp ligt voor 2020 (en dus veel "ambitieuzer" is dan het NAZ). Wat gepaard zou moeten gaan met verlaging van de pure opwek-kosten naar een niveau van 10 tot 15 Eurocent/kWh. En een bijdrage van 3 tot 6% aan het totale elektriciteitsverbruik in dat jaar (inclusief besparingen die extra nodig zijn de komende jaren). Wat zou neerkomen op ongeveer 10% van de totale "duurzame" doelstelling voor het elektriciteit gedeelte in ons land. Hij memoreerde dat het verschil tussen de door EU opgelegde doelstelling "14% energie uit hernieuwbare bronnen in 2020 voor Nederland" en de mede vanwege het Energieakkoord naar achteren verschoven "kabinetsdoelstelling van 16%" met die ambitie gewoon met zonnestroom ingevuld kan worden. De ruimte is er voor, en wel op bestaande daken. Lees: in 2020 moet 16% "duurzame energie" gehaald kunnen worden volgens die uitgangspunten. Als er met de "rest" van de in te vullen ambities natuurlijk niks fout gaat. En als Henk Kamp zijn dreigementen m.b.t. de salderings-regeling voor zonnestroom niet in het meest dramatisch denkbare scenario ten uitvoer gaat brengen...

Voor 2030 werd door Sinke al gezinspeeld op een mogelijke productie van ruim 150 terawattuur aan zonnestroom (38 maal de huidige maximale jaarlijkse productie van kerncentrale Borssele, die 3 jaar later pas "mag" worden afgeschreven door het met vuur spelende Den Haag). Dat zou tegen die tijd (bij gegroeide stroomvraag) op zo'n 10-12% van de elektriciteitsbehoefte kunnen neerkomen. Daar moet dan nog wel enorm veel voor geschieden in ons land, zoals mogelijkheden tot gedeeltelijke invulling m.b.v. vrije-veld installaties met hoog renderende omvormer systemen. Maar het "potentieel" ligt er.

Banen, banen, banen
In ieder geval is een van de doelstellingen van het TKI dat er structureel meer banen moeten komen in de PV-sector, een punt waar vooral Economische Zaken zeer gevoelig voor blijkt te zijn in positieve zin. Gevoeliger wellicht dan de hoeveelheid gigawatten die er bij zouden (moeten) komen. Daarbij zal natuurlijk niet alleen de gewenste "7.500-12.500 hoogwaardige banen" in 2020 een belangrijke troef zijn. De door TKI gesuggereerde verhoging van de omzet in de PV sector van (geschat) een half miljard Euro in 2012 naar 3 tot 5 miljard Euro in 2020 kan daarbij ook een belangrijke rol spelen. Zelfs al wordt daarbij gesuggereerd dat een groot deel van die omzet in de vorm van export zal worden bereikt. Wat dus vooral betrekking heeft op levering van high-tech productie machines, en mogelijk doorverkoop van PV-modules. We moeten natuurlijk vooral ook toe naar een situatie dat er in Nederland zelf een grote spin-off van de eigen marktcondities komt, en dat er veel geld in de eigen "PV-economie" zal worden gegenereerd. M.a.w.: vooral ook bij de installatiebedrijven en de aanbieders voor de interne markt.


Hans Biesheuvel, opricht van Ondernemend Nederland, mocht de ochtend afsluiten met een power-presentatie (zonder dia's) over het "ondernemerschap", waarbij het geloof in het eigen kunnen, minder afhankelijkheid van de politiek e.d. de boventoon voerden. Biesheuvel heeft veel in China gewerkt, en heeft een grote drive om Den Haag te overtuigen dat ze meer naar ondernemers moeten luisteren, zoals Mastervolt en Prodrive. De macro-economische cijfers van Nederland geven reden tot grote zorg. Een staatsschuld van 500 miljard Euro dreigt juist groter te worden dan kleiner, de werkeloosheid is schrikbarend toegenomen, de door CBS genoteerde "groei van een tiende procent" in QIII is ook al niet om over naar huis te schrijven, en slechts 18% van de Nederlandse bedrijven schijnt opvolging te hebben. De rest: niet.

Biesheuvel wil i.p.v. de extreme aandacht voor "transport van goederen", waar veel te kleine marges op worden gemaakt, naar een economie die zich veel meer richt op de maakindustrie, waar de marges veel hoger liggen. Bij elke Euro die daar wordt verdiend houd je 63 cent over. In de transportsector is dat nog maar 7 Eurocent. Biesheuvel wil groei, en dan vooral gezonde groei in duurzame sectoren zoals die waar Mastervolt en Prodrive in werken. Daarbij hanteert hij het motto "klein is het nieuwe groot". Waarbij bedrijven als voornoemde zich "reactief en flexibel" opstellen, en "bovenop het product" zitten. Alleen dat kan toegevoegde waarde geven in een snel veranderende markt. Zekerheden zijn er niet meer, en een van de gevolgen daarvan zou (moeten) zijn dat flexwerk en flexibele arbeidsomstandigheden bevorderd zouden moeten worden.

Biesheuvel vraagt een stabiel investeringsklimaat voor zeker 10 jaar, maar lijkt zich daarbij niet te realiseren dat dit onmogelijk is af te dwingen in de Nederlandse context met meerdere kabinetten van verschillende kleur in zo'n korte periode. Desondanks heeft hij, "Ondernemen Met Passie" als vaandel dragend, een zogenaamd "schaduwkabinet" opgericht, die eigenwijs beleidsrapporten gaat schrijven en wat gaat proberen om "Den Haag" op een duurzamer pad te bewegen. De "minister van Energie" in dat schaduwkabinet is Marga Hoek, directeur van De Groene Zaak. Biesheuvel wil af van het negativisme, en met eigen kracht en een positieve insteek Nederland weer in een stijgende lijn zien te krijgen. Hij vindt het initiatief van Mastervolt en Prodrive een prima voorbeeld wat uiteraard navolging verdient.


Paneldiscussie


^^^

Tijdens paneldiscussie genomen foto. Vlnr. de heer Bassie (Mastervolt), de heer Vet (nu nog DNV Kema, binnenkort bedrijf van naam veranderend), de heer Biesheuvel (Ondernemend Nederland), (aan het woord) de heer Sinke (ECN, UvA, TKI). Met microfoon in hand de dagvoorzitter, de heer Robert-Jan Knook (ANP).

Tijdens de discussie werd er nog een beetje smalend gedaan over het Energieakkoord, met name door Biesheuvel, die er geen enkele ambitie in ziet. Hij vindt dat er geen fundamentele keuzes worden gemaakt, dat we blijven polderen (zie Energieakkoord), en dat het "dus" fout loopt in ons land. Opmerkelijk was ook zijn claim dat de door EZ/ECN berekende 18 miljard Euro voor wind off-shore (tm. 2020) als weggegooid geld gezien moet worden (als ik het goed heb begrepen). Wat hij liever in de eigen maakindustrie, zoals in die voor producten voor toepassing van zonnestroom gestoken had willen hebben.

David Bassie, product manager van Mastervolt, stelde in zijn bijdrage dat zijn bedrijf weliswaar inspeelt op (kleinschalig opererende) particulieren, maar dat vele kleintjes natuurlijk ook een grote maken. Juist een aanpak zoals bij huurcorporaties, met straat-gewijze aanpak met een paar modules per woning, is een prima schaal die Mastervolt ook goed aankan. Verder zijn corporaties ook gevoelig gebleken voor de "Dutch content" factor (en de post-sale service!) die Mastervolt met Prodrive kan leveren. Kennelijk is men in de huursector huiverig voor "avonturen" met bijvoorbeeld goedkope Chinese omvormers (al komt ook daar steeds meer "goed spul" van richting Europa).

Bas Vet, Consultant Solar Energy bij DNV KEMA (wat omgedoopt zal gaan worden tot DNV GL vanwege de goedgekeurde fusie tussen Den Norske Veritas en Germanischer Lloyd) benadrukte dat het door penvoerder Kema begeleide Nationaal Actieplan Zonnestroom weliswaar 4 GWp als minimum ambitie had staan voor 2020. Maar dat er nog wel de nodige beren op de weg kunnen (komen te) liggen. Zo zou een residentiële markt van "1 miljoen daken" (formulering Energieakkoord) absoluut niet voldoende zijn om die ambitie te dekken, er moet veel meer gebeuren. Met name in het bedrijfs-segment is het potentieel immens, daar is nog veel te weinig geschied, en daar móet juist heel veel gaan gebeuren.

Als de energiebelasting in de hogere staffels voor elektriciteit (flink) omhoog zou gaan, ligt daar een immens potentieel om in te vullen vanwege een economisch haalbare business-case om stroom op te wekken op eigen bedrijfsdak. Voor de actuele (ronduit belachelijke) scheve situatie van dit moment, zie mijn EB overzicht bijgewerkt tm. 2013. Maar ook marktsegmenten als gemeentehuizen, ziekenhuizen e.d. komen dan op het netvlies. De bittere pil is echter (voor de zoveelste maal) Economische Zaken, die stelt dat verhoogde energiebelasting in de hogere staffels (politiek???) "niet haalbaar" zou zijn. Waarmee dus een monumentaal marktvolume potentieel voor PV de facto "op slot" wordt gezet. Zoals tijdens de discussie werd geponeerd: de bedrijfsdaken zijn vooralsnog een no-going-area voor Nederlandse PV. Duidelijk is in ieder geval dat een integrale visie op verduurzaaming ook bij het huidige kabinet ontbreekt.

Wel is het zo dat op termijn zonnestroom (nog) veel goedkoper zal worden door de technologische ontwikkelingen. In USA wordt dan ook al zelfverzekerd gesteld: "Solar is going to overtake everything". Sinke haakte in met zijn prikkelende opmerking dat we de enorme kosten dalingen vooral aan buurland Duitsland hebben te danken, en dat onze oosterburen daar het hoogste "leergeld" voor hebben betaald. Een land, overigens, waar in de Tweede Kamer nog steeds azijn over wordt uitgegoten door sommige ietwat wereldvreemde lieden. Die helaas nooit daarvoor met tomaten worden bekogeld. Niet door in het kabinet plaats hebbende partijen, noch door de oppositie. Nederland zou van die door Duitsland getrokken revolutie kunnen (lees: moeten) profiteren.

Beren op de weg zijn er genoeg, zo werd in het publiek de "salderings-onrust" veroorzaakt door Henk Kamp gesignaleerd - wat over vier jaar als er een "overgangsregeling" zou kunnen gaan komen? Al die onzekerheid is dodelijk voor de markt. Rolf Heynen van Solar Solutions (beurs onder Floriade dak in 2012, initiatiefnemers van het Solar Trend Rapport 2014) haakte daar tot slot nog op in. Hij stelde dat de energiebelasting met kleine stapjes omhoog moet worden gebracht voor grootverbruikers. Dat we niet moeten spreken in termen van "kosten voor de Staat" als het over "derving" van EB gaat. Maar over "minder inkomsten voor de Staat". Een minder negatieve insteek, dus. Of er in Den Haag ook in zulke "positievere" bewoordingen zal worden gedacht waar het dat heikele thema "energiebelasting" betreft, werd niet bekend op deze verder zeer leerzame dag...


Excursie / foto reportage

(NB: klik op omrande plaatjes voor uitvergroting)

Na een walking lunch mochten we dan eindelijk "het eggie" gaan doen. We werden in groepen in witte jassen gestoken (altijd al eens "dat gevoel" willen hebben... ), en we moesten een soort plakstrip in een sok steken (tegen de huid aan), waardoor statische lading van ons lichaam niet richting een kwetsbaar onderdeel in de geminiaturiseerde print-onderdelen zou vloeien bij (ongeoorloofde) aanraking, maar naar de vloer. Leuk was, dat er veel mensen van Mastervolt zelf bij waren inclusief de sales manager, die nog niet eerder op de werkvloer van Prodrive waren geweest. Een echte "noviteit", dus, voor bijna alle aanwezigen, inclusief de genodigde webmaster van Polder PV.


^^^

Witte Jassen! Links (nog niet in witte jas) de heer Robert-Jan Knook, nieuwslezer bij het ANP,
die het dagprogramma bij Prodrive aan elkaar mocht praten (en dat prima deed). Fotograferen mocht ook zomaar (de camera ging dus mee...).

Voor alle "manufacturing services" van Prodrive, zie deze sectie op hun website. De rondleiding liet een typische "top-down" benadering zien in de "enge" zin des woords: research en meeste testen bovenin het gebouw, er onder successievelijk de verschillende productie lijnen, en op de begane grond de zware test apparatuur en het magazijn met producten die zo de vrachtauto in geschoven kunnen worden...


^^^

Heftige test apparatuur bij Prodrive, hier - uiteraard - op de begane grond. In dit geval een G-machine die - als ik het goed heb begrepen - meer dan 90 G "zwaartekracht" kan simuleren op het arme te testen apparaat / onderdeel. Staand op een eigen fundering, want je wilt natuurlijk tijdens zo'n experiment niet dat de koffiekopjes in de kantine uit de kasten schudden (of de vele dure monitoren van de lab tafels)... Dit specifieke apparaat wordt NIET voor de nieuwe Mastervolt Soladin WEB gebruikt, want die hangt natuurlijk gewoon thuis stil aan een muur (tip: misschien "eventueel" toch testen voor specifiek gebruik in huizen met zonnepanelen in Slochteren gebied?). Wel worden hier Mastervolt producten getest die in de extreem zware praktijk opgeving in maritieme zaken worden gebruikt. Bijvoorbeeld, opslag systemen op zware, keihard op de golven beukende speedboten, om maar eens een opvallend "marktsegment" te noemen waar Mastervolt ook actief in is...

In dezelfde ruimte stonden klimaatkamers waar versnelde testen op hitte en op koude worden gedaan. Zoals beloofd zal ik niet verder vertellen wat er nog meer wordt gedaan in die klimaatkamers, dan hardware voor klanten aan het zweten krijgen, of die de koude rillingen bezorgen...


^^^

Overzicht van een van de vele "research" werkvloeren. Bomvol monitoren, testapparatuur, en talloze apparaten en machine onderdelen die aan pijnlijke tests worden onderworpen door tientallen hoogopgeleide, vaak jonge mensen. Hier zijn hersens aan het werk, in een spannende, aantrekkelijke werkomgeving. Die ook nog eens, aan het eind van de keten, keiharde hardware voor de commercie aflevert, gemaakt op Nederlandse bodem. Wie weet als ik andere keuzes had gemaakt, lang geleden, dan... (terzijde: daar was ik waarschijnlijk veel te dom voor geweest...).


^^^

Een robot van het vermaarde ABB wordt hier ingezet in een test opstelling om zoveel mogelijk volledig gecontroleerde handelingen te laten verrichten bij het in elkaar zetten van de verschillende onderdelen van ingewikkelde apparaten zoals omvormers. Waarbij de potentiële foutenbron "menselijk handelen" zo veel mogelijk wordt uitgesloten. Verregaande automatisering van bedrijfsprocessen is een van de krachtige punten van Prodrive, waarmee ze de concurrentie met Azië - met name China - aan willen, en durven gaan. In-house worden vele lopende experimenten met automatisering ontwikkeld, en bij gebleken toepasbaarheid, snel ingezet in de diverse productlijnen. Waarmee snel waardetoevoeging en verdere kosten reductie bij de klant kunnen worden geïmplementeerd. Uiteraard "mogen" daarbij geen "geheimen" over processen spelen. Alleen optimale communicatie en informatie uitwisseling over de procesvoering kunnen immers tot een maximaal eindresultaat leiden. Die gedachtengang is bij Prodrive leidend, uiteraard ook in de bedrijfsvoering voor de Soladin WEB omvormer lijn van Mastervolt.


^^^

Deze opstelling is door medewerkers van Prodrive ontworpen om van een "willekeurig" elektronisch apparaat zoveel mogelijk elektrische parameters volautomatisch te kunnen doormeten en te testen op gebreken, afwijkingen van specificaties, e.d. Het is een compleet eigen ontwikkeling, die in de geautomatiseerde productie forse kostenreducties mogelijk kan maken. En, heel belangrijk: potentiële "human induced error" zo veel mogelijk kan uitsluiten om constant hoge kwaliteit te kunnen borgen.


^^^

Een zogenaamde anechoic chamber bij Prodrive waarbij diverse aspecten van EMC (elektromagnetische compatibiliteit) van de geproduceerde apparaten, inclusief de nieuwe Mastervolt omvormers, worden getest. Nieuwe apparatuur moet aan de strengste internationale eisen voldoen en moet goed zijn/worden afgeschermd. Gemeten wordt met de gevoelige antenne, rechts in beeld.


^^^

Prachtig "smullenbrullen" Toys For The Boys apparaat. U kent vast wel die zeldzame archaïsche beelden van nationale archieven, waar uit een muur kamerbrede kaartenbakken tevoorschijn worden getoverd. Dit is een moderne variant ervan, waarbij een gigantische "lade" bomvol bakjes met technische onderdelen variërend van stekkertjes tot plastic miniatuurtjes of zelfs een bak met hamers tevoorschijn wordt getoverd van "ergens achter de muur", na een druk op een knop op een speciale monitor. De opslag van alle onderdelen is volledig geautomatiseerd, er wordt enorm veel tijd met "zoeken naar het betreffende onderdeel" bespaard, en er kan bijna niks kwijtraken. Vraag van een van de groepsleden, met een schittering in de ogen: "Hmmm, daar kan ik mijn CD collectie leuk in kwijt"...


^^^

Over naar de "core-business" van Prodrive. De vrijwel volledig geautomatiseerde productielijn voor de prints, in het onderhavige geval voor de Mastervolt Soladin WEB omvormers. Alle werkstations worden afgewisseld met camera's (metalen kast boven groene print) en andere detectie apparatuur waarbij alle processtappen minutieus worden gevolgd, en digitaal vastgelegd. Bij geconstateerde "fouten" wordt de print in een werkbuffer geparkeerd totdat de correcte handeling is verricht waarmee het "verder mag" in het proces. Alleen als alle van tevoren vastgelegde "handelingen" (bijv. solderen, kabel verbinding, transistor plaatsing) correct zijn verlopen, mag de volgende handeling worden gestart. Dit voorkomt enorme grondstof en component verliezen, reduceert de ecologische footprint, voorkomt afvalstromen, en is kosten-effectief. Alle processtappen en controles kunnen via monitoren worden gevolgd. Overal zitten "noodstops" (rode knoppen met gele ondergrond) om bij calamiteiten de productie te onderbreken (dat laatste is trouwens standaard in dit soort productielijnen).

Er zijn zelfs röntgen camera's die soldeerverbindingen in drie dimensies kunnen checken. Al die verbindingen worden digitaal vastgelegd. Zodat bij een "eventuele" fout in de productie exact achterhaald kan worden waar er een "potentiële fout" heeft gezeten. Zodat die precies kan worden gelokaliseerd en (het productieproces) op dat punt kan worden hersteld. Documentatie is derhalve essentieel in de productie bij Prodrive.


^^^

Het "hart" van de print productielijn. De metalen bakken met talloze groene en rode lampjes zijn de proces units waarin de prints verschillende behandelingen ondergaan en van talloze kleine elektronische componenten worden voorzien in een volledig gecontroleerde opeenvolging van processtappen. Die "componenten" zijn tegenwoordig zo klein dat ze via een soort "spoelen" worden aangeleverd die u onderaan in een schuine lijn ziet (witte plastic spoelen in zwarte metalen "houders"). Op die spoelen zit een lange plastic strip waarop telkens een unieke component in een apart "kamertje" zit opgesloten. Op deze wijze kunnen deze kwetsbare, vaak zeer kleine onderdelen op gecontroleerde wijze, en zonder beschadigingen, in de "proceskamers" worden ingevoerd. Als de plastic strip met onderdelen op een willekeurige spoel op dreigt te raken, wordt er een signaal gegeven (rood lampje op betreffende positie). En wordt een van de weinige "actieve" menselijke handelingen getriggerd: het handmatig vervangen van de spoel met onderdeeltjes door een "volle spoel". Al deze handelingen worden uiteraard ook gedocumenteerd, met o.a. een directe link naar het voorraad beheer. Stap voor stap worden de prints zo opgebouwd in de productielijn.


^^^

Een print met nog maar een bescheiden aantal basis componenten verlaat de "buffer" nadat deze middels een camera is gecontroleerd, en "mag" vertrekken naar het volgende station voor een nieuwe stap in de opbouw tot een volwaardig, volledig gecheckt en gedocumenteerd eindresultaat. Wat ingebouwd kan gaan worden in de omvormer behuizing.


^^^

Indrukwekkende stapels met trays met kant en klare prints voor inbouw in het betreffende apparaat voor een keur aan opdrachtgevers. Een typisch "eindproduct" van de print productie lijnen bij Prodrive. De stapels trays staan in gedefinieerde "parkeervakken" voor producten van diverse fabrikanten. Hier gemarkeerd met "incoming orders". Flexibele productie is ook een essentieel onderdeel van de bedrijfsvoering bij Prodrive: snel kunnen op (cq. terug-) schalen als de marktomstandigheden dat vragen. Daarvoor dient er "total control" te zijn over de productie, en het voorraadbeheer. Hiervoor is een zeer professionele organisatie nodig die de bedrijfsvoering tot in de puntjes beheert en beheerst.


^^^

Stapels "eindfase" prints voor de Mastervolt Soladin WEB omvormers klaar om ingebouwd te worden. Binnen de metalen behuizing (afscherming) zitten hoogfrequente (HF) transformatoren "verstopt". Met deze HF trafo's is de omvormer geschikt voor zowel moderne nieuwe zonnepanelen, als voor bijvoorbeeld renovatie trajecten van oude PV-installaties waarbij de oude omvormer aan het eind van haar (economische) leven is gekomen.


^^^

Sommige mensen kunnen "smoorverliefd" worden op die smoorspoelen. Anderen "vinden de kleurtjes wel leuk". Waar het hier natuurlijk echt om gaat is hoge kwaliteit, een grote en zo lang mogelijk gegarandeerde stroomproductie door de omvormer, en langjarige betrouwbaarheid. Bij de combi Mastervolt / Prodrive lijken daarvoor de juiste keuze te zijn gemaakt. Het uitstekende print "lipje"" links bevat waarschijnlijk de communicatie aansluiting, waarmee ook de digitale uitlezing van de nieuwe productlijn van Mastervolt verzekerd is. WEB "fähig", dus.


^^^

De assemblage lijn van de Mastervolt Soladin WEB omvormers, waarbij de print in de behuizing wordt gezet en er diverse aansluitingen worden gemaakt en andere parafernalia in de kast worden gemonteerd. Rechts een doos met ventilatoren. Die zit weliswaar in het apparaat, maar grijpt alleen in bij hoge input vermogens.

In deze assemblage unit zijn maximale vrijheden en werkruimte per werknemer georganiseerd. En diverse taken om het werk voor de mensen zo interessant mogelijk te houden. Aangezien het grootste deel van de productie geautomatiseerd is, wordt de human fail factor geminimaliseerd. En kan er toch in Nederland hoogwaardige arbeid worden verzekerd.


^^^

De omvormers naderen het "eindstadium" van de productie en stapelen op voor de laatste tests. De twee connectoren onderaan zijn de DC inputs. De AC aansluiting is het groene blokje. Het smalle donkergrijze segmentje aan de linkerkant van de op hun korte zijde staande omvormers, rechts, is de WIFI antenne. Waarmee draadloze uitlezing van de productie gegevens van de PV-installatie op computer, smartphone, en tablets is verzekerd. Voor uitleg van het communicatie concept, zie de IntelliWeb pagina bij Mastervolt.


^^^

Eindcontrole. Na de eindmontage gaat de hele omvormer nogmaals door enkele zware (belasting- en duur-) tests heen om een goede functionaliteit te verzekeren. Bij gebleken "OK" kan het apparaat in de doos.


^^^

Demonstratiemodel zoals dat in de lezingen zaal lag, met de voorzijde verwijderd. Gebleven t.o.v. de in vele tienduizenden exemplaren verkochte, 8 en een half jaar oude "sexy blauwe Soladin 600" is het grappige, aan Science Fiction films denkende knipperende geel/oranje display, rechts van het grote metalen comportiment met de HF trafo. Een display wat een "symbolische" weergave van de prestatie van de omvormer weergeeft (snel knipperend bij hoog output vermogen). Het hele "print" gebeuren is echter volledig nieuw ontworpen. Sterker nog, gezien de nauwe toleranties van elektronische componenten, is de geplande Soladin 700 WEB nog niet productierijp. Want daarvoor moest naar enkele andere onderdelen uitgeweken worden dan die voor de 2 al in productie genoemen Soladin WEB inverters konden worden ingezet, volgens sales manager Michiel Klees. Deze "kleinste van de drie" geplande omvormers (al wel leverbaar: 1000 WEB en 1500 WEB) zou "binnenkort" in productie moeten worden genomen volgens de site van Mastervolt.


^^^

Begane grond: tijd om de boel in te pakken en klaar te zetten voor afvoer naar de distributeurs. In dit magazijn van Prodrive staan kant en klare producten voor diverse fabrikanten verpakt in dozen. Er zitten - naast Mastervolt - ook andere zéér bekende namen bij...


^^^

Kant en klare omvormer op het display in de lezingen zaal. Linksonder de "AC aansluit module".


Conclusie

In het persbericht van Mastervolt wordt de zeer interessante meeting in 3 centrale "thema's" samengevat: samenwerking tussen marktpartijen, versnelde groei van de PV-markt, en de "herwaardering van de maakindustrie in Nederland". We hebben gezien dat deze 3 thema's mooi verenigd zijn in dat mooie gebouw vol nijvere mensen in Noord Brabant.

Mastervolt en Prodrive: hartelijk dank voor de uitnodiging, een memorabele dag, en heel erg veel succes met deze fraaie nieuwe omvormer serie!


Referenties

Soladin WEB wint Britse Solar Industry Award 2013 in de categorie "Product van het jaar" (nov. 2013)
Actuant Reaches Definitive Agreement to Sell Electrical (31 okt. 2013)

Energierekening kan omlaag dankzij zonne-energie (9 dec. 2013, persbericht Mastervolt bij ANP)

http://www.mastervoltsolar.nl/solar/producten/soladin-web (product pagina Soladin WEB van Mastervolt, met diverse documenten, gebruiksaanwijzing, certificeringen, etc.)

 

© 2013 Peter J. Segaar/Polder PV, Leiden (NL)