Nieuws P.V. pagina 53

meest recente bericht boven

25 december 2009 - 17 januari 2010

Voor belangrijke "highlights" voor ons PV-systeem, zie pagina nieuws_PVJSS22.htm

17 januari 2010: Storm van protest verwacht - zware aderlating invoedingstarieven BRD. Het zat er natuurlijk aan te komen, en het werd nog erger toen de groeicijfers voor Duitse zonnestroom duidelijk begonnen te worden (zie vorige artikel). Het Duitse parlement beslist zeer binnenkort of voorstellen om de Einspeise Vergütungen (invoedingstarieven) voor zonnestroom dramatisch EXTRA te gaan verlagen (bovenop de reeds 9-11% degressie die per 1 januari van dit jaar kracht van Wet heeft, zie tarieven tabel) geaccepteerd zullen gaan worden. Het is echt dramatisch, want er wordt van nog eens 16-17% extra degressie gesproken, en dat zou dan "opeens" al, niet zoals eerder werd verwacht in 2011, maar al op ... 1 april van het huidige jaar zijn beslag moeten gaan krijgen... Dat heeft enorme impact. Een rekenvoorbeeld.

Invoedingstarief per 1-1-2010 voor nieuwe installatie 39,14 eurocent/kWh (tm. 30 kWp). Dat was trouwens in 2009 nog 43,01 eurocent/kWh (9% degressie). Als je 10 kWp zou willen laten plaatsen, en er is al een offerte opgemaakt (velen zitten al in de pijplijn, en die kunnen waarschijnlijk niet eens voor 1 april a.s. worden gebouwd...) voor een Duitse situatie met een te behalen genormeerde ("spezifische") opbrengst van 900 kWh/kWp.jaar (let wel, voor grote delen van Duitsland conservatief geschat: Sonnenertrag gemiddelde lag in 2009 op zo'n 994 kWh/kWp...), kom je op minimale gemiste inkomsten als volgt.

Uitgangspunt "Wet volgens 1 jan. 2010". Stel, PV-installatie medio januari aan het net. Inkomsten uit invoeding:

10 kWp * 900 kWh/kWp.jaar * 0,3914 Euro/kWh * 20 jaar = € 70.452,--. Daarmee kan zo'n installatie beslist worden terugverdiend, alle bijkomende financiële lasten meegerekend (langlopende rente over lening, evt. omvormer vervanging, verzekeringen, etc.). Sterker nog: begin dit jaar geplaatst heeft de zonnestroom producent ook nog recht op invoeding voor hetzelfde tarief tot en met 31 december 2010, pas dan gaan de volle 20 jaar in.

Nieuwe situatie bij gemiddeld 16,5% extra degressie (bijvoorbeeld drie maanden later netkoppeling, zeg medo april 2010...), maakt een Einspeise Vergütung van 39,14 - (0,165 * 39,14) = 32,68 eurocent/kWh. NB: dat betekent dus t.o.v. het tarief per 1-1-2009 een totale degressie van ((43,01-32,68)/43,01)*100% = 24%* in 15 maanden tijd:

10 kWp * 900 kWh/kWp.jaar * 0,3268 Euro/kWh * 20 jaar = € 58.824,--. Daarmee zou het wel eens een heel stuk lastiger, en in ieder geval heel wat onaantrekkelijker kunnen gaan worden. Het scheelt maar liefst € 11.628 Euro. En dat is een forse reductie, zeker in een tijd dat bijvoorbeeld grote bedragen lenen bij banken steeds lastiger wordt en aan steeds stringenter voorwaarden wordt verbonden. Het zal beslist veel twijfelaars of "kritische instappers" gaan afschrikken. En dat is foute boel. Zoals waarschijnlijk bewust gewild door bepaalde partijen die al te harde groei van zonnestroom "nicht ein gutes Idee" vinden...

En dat is nog niet alles, want als de marktgroei vervolgens boven de 3.000 MWp uit zou gaan komen, gaat er nog eens extra 2,5% van de invoedingstarieven af en zelfs 5% extra als het meer dan 3.500 MWp gaat worden...

Voorspeld wordt dat vooral ook de hoge marktgroei pushende vrije veld installaties zeer zwaar weer zullen krijgen omdat de start-investeringen voor die vaak enorme, vele MWp grote PV-installaties zeer hoog zijn (lees: kapitaalgoederen als zonnepanelen en masse inkopen en in korte tijd moeten betalen). En de terugverdientijd mogelijk (met de lagere tarieven daarvoor, zou bij 16,5% extra reductie neerkomen op 28,43 - (0,165 * 28,43) = 23,74 eurocent/kWh) voor de instellingen die daar normaal gesproken best veel belangstelling voor hadden, te lang zullen gaan worden. Dat "te lang" is natuurlijk een zeer rekkelijk begrip - in financiën is alles een (bet)rekkelijk begrip. Maar het zal allemaal de enorme dynamiek in de markt beslist aanzienlijk gaan beïnvloeden. En dat wil je eigenlijk niet laten gebeuren. Die dynamiek moet er in worden gehouden, omdat daarmee talloze nieuwe partijen worden getriggerd om de sector nog beter te maken, groter, degelijker, en vooral: in staat tot nog grotere kostenreducties. Die de gevestigde orde liever niet bewaarheid ziet worden.

Gevolgen
Er zijn talloze ramificaties aan deze voorstellen. Een van de meest onfrisse lijkt te zijn dat, juist door de enorme extra druk die dreigt te worden gezet op de rentabiliteit van "procesketens" (kosten moeten ook in moeilijke tijden over alle processtappen omlaag om de tarief verlagingen aan het eind van de keten bij te kunnen houden), de gemiddeld hoge kostendruk van arbeidsloon in Europa (met name in productieland Duitsland), vermeerderd met een door de bloedeigen Duitse politici afgedwongen forse extra degressie van de invoedingstarieven, de speelruimte voor het met veel moeite, tijd en geld op de been geholpen bedrijfsleven in de Bondsrepubliek wel eens marginaal zou kunnen gaan worden. Ik heb niets tegen de noodzakelijkheid van kostenreductie in de zonnestroom sector sec (sterker nog: het is en blijft een van de belangrijkste "driving issues" voor de hele PV-industrie). Maar het mag niet zo'n (politiek) drukmiddel op deze sector worden dat mogelijk belangrijke schakels in die enorm ingewikkelde procesketens door onverstandig beleid zullen gaan breken. Ongetwijfeld op onvoorspelbare wijze en op onverwachte, mogelijk zeer kritische plekken. Want als dat gebeurt gooien die hijgerige, korte termijn gefocuste confessionele en neoliberale politici hun eigen glazen in. En zullen ze verantwoording af moeten gaan leggen voor de eigen bevolking als de industriële revolutie van hernieuwbare energie door hun eigen toedoen en al te grote kortzichtigheid van de sokkel wordt geslagen. De schade zou wel eens immens kunnen zijn.

Een van de meest waarschijnlijke gevolgen van al te grote kortzichtigheid zal zijn dat alleen de goedkoopst werkende partijen in deze mogelijk nieuwe fase in de Duitse wereldmarkt zullen kunnen gaan leveren en dat de "duurste" partijen het onderspit zullen gaan delven. Een enorme kapitaalvernietiging dreigt. De zeer grote vraag is natuurlijk of dat (een groot deel van) de eigen bedrijven zullen zijn, die nog economisch rendabel kunnen gaan leveren onder de mogelijk nieuwe condities. Veel waarschijnlijker is dat de goedkoop werkende (arbeidsloon laag, lucratieve en fors door de Staat gefaciliteerde bankleningen) Aziatische groeitijgers juist een nog grotere greep op de Duitse afzetmarkt zullen gaan krijgen dan ze nu al hebben. Wat gegarandeerd veel nieuwe banen in de Bondsrepubliek zal gaan kosten, en de eigen industrie in zwaar vaarwater zal gaan brengen. Wat die politici keihard zal worden aangerekend.

Vergeet niet dat de verhoging van de opslag op de kWh prijs in Duitsland (waaruit het EEG wordt betaald, en waar zonnestroom nu de "derde kostenpost" is, na windenergie en biomassa) voornamelijk toegerekend moet worden aan effecten van de recessie en de kosten van levering en transport van fossiel/nucleaire stroom (zie ook analyse verhoging EEG bijdrage bij Windservice Holland). De universeel over de kWh verbruikers uitgesmeerde EEG bijdrage is nog steeds een gering onderdeel van de totale kWh prijs, al groeit het wel - maar kan deze weer iets zakken als de economie aantrekt en er weer veel meer stroom wordt verbruikt. Of die waarheid afgewogen zal worden tegen de vermeende "kosten" van duurzame stroom zonder daar de "baten" van af te trekken moet nog blijken. Het parlement beslist. Laten we hopen dat ze verstandig beslissen. Want de gevolgen kunnen zeker voor Duitsland zeer fors zijn. En omdat Duitsland nog steeds de onbetwiste wereldmarkt is voor zonnestroom, zullen de gevolgen tot overal op deze aardkloot merkbaar zijn. There is much at stake here...

Tot slot het persbericht (18 januari 2010) wat Solar-energie Förderverein Deutschland e.V. (SFV) uit Aken publiceerde n.a.v. alle commotie en de "onzalige plannen" (de Bondsdag gaat deze week vergaderen). Vertaling en verantwoording daarvoor van Polder PV:

Opmerkingen Polder PV: de claims lijken gezien de volatiele politieke situatie bij de oosterburen onhoudbaar, al mag SFV gecomplimenteerd worden in hun volharding en strijdvaardigheid (ook zeer belangrijk). Terug naar 5% degressie per jaar zoals dat onder de EEG Novelle 2004 tot en met 2008 heeft gegolden, lijkt mij een onmogelijke eis met de huidige zeer lage module prijzen. BIPV bonus is juist met de EEG Novelle 2009 er uit geknikkerd. De vraag is wat de politieke realiteit is en of er niet belangrijker "kopzorgen" moeten worden opgelost. Dat BIPV in Frankrijk zulke absurd hoge tarieven krijgt (wat SFV ook weer lijkt te willen) is ook een politieke strategie. Waarschijnlijk om teveel geld naar te weinig zonnepanelen te laten vloeien voor het "kleine marktsegment", terwijl atoomboer dochter EDF Energies Nouvelles "lelijke" grootschallige vrije veld projecten met goedkope en lucratieve dunnelaag modules blijft realiseren en feitelijk monopolist wordt (het blijft Frankrijk natuurlijk). Het laatste punt vind ik een goede. De kleinste installaties zijn altijd het duurst, en mogen best een iets zwaardere marktprikkel krijgen dan de rest. En, heel belangrijk: je krijgt er duizenden voor de hernieuwbare energie revolutie gewonnen huishoudens voor terug. Die zullen doorslaggevend kunnen zijn om mede de politiek op de knieën te dwingen en die revolutie op te eisen.

* Het beruchte RWI instituut wat nauwe banden heeft met de fossiele energieholdings in Duitsland wilde in 2008 al 30% degressie er door gedrukt krijgen voor de EEG Novelle 2009. Ze kregen dat niet voor elkaar (ondanks pogingen van het CDU daartoe), maar krijgen nu dus via via toch voor een aanzienlijk deel hun zin als de Duitse Bondsdag voor de nieuwe voorstellen stemt (wat een Wetswijziging betekent). Al was het ongetwijfeld heel anders dan ze hadden voorgesteld - en op een iets ander tijdpad dan voorgesteld. Ook de marktfetisjisten bij het RWI, die uitsluitend, en gezien hun nauwe banden met de nog steeds oppermachtige kolen- en atoomlobby niet verwonderlijk oog hebben voor "kosten" en "baten" volledig buiten beeld laten in hun eenzijdige benadering van de materie, hebben nooit kunnen voorzien hoe enorm snel de moduleprijzen zouden gaan zakken. Of ze geïnteresseerd zijn in de levensvatbaarheid van een enorm hard groeiende en veel werkgelegenheid opleverende eigen PV industrie mag als onbeantwoorde vraag worden gezien.

http://www.photovoltaikforum.com ... licht-geht-nun-wohl-aus-im-april-senkung-ca-17-t42463.html (al 23 pagina's commentaar op het Zwaard van Damocles op het beste PV forum ter wereld)
http://www.spiegel.de/wirtschaft/unternehmen/0,1518,672035,00.html (reactie Der Spiegel op het oorspronkelijke stuk van Reuters)
http://www.wbcsd.org/plugins/DocSearch/details.asp?type=DocDet&ObjectId=MzcxNjM (Engelstalige analyse van het Reuters nieuws)

http://www.sfv.de/artikel/unsere_strategie_nach_kopenhagen.htm (achtergrond artikel - een typisch "geen compromissen" stuk van Solar-energie Förderverein uit Aachen over de dreigende afremming van de zonnestroom revolutie in Duitsland)

17 januari 2010: Verbijsterende marktgroei cijfers Duitsland zonnestroom oktober 2009. Tijdens het zoeken naar gegevens op de website van het Duitse Bundesnetzagentur bleek er een nieuw spreadsheet ter download te staan op hun website. Met de marktgroei data voor zonnestroom voor de maand oktober 2009. Die wederom volkomen verpletterend zijn. En: met nog twee zeer spannende maanden om te gaan in dat waanzinnige Jaar des Heeren 2009. Polder PV houdt van zonnige spreadsheets. En de polderknaap heeft al sinds hij op de middelbare school zat "iets met grafieken". U mag het ook een "tic" noemen. Geeft niet, maakt me geen bal uit. Als u er ook maar van geniet. Er zijn wat minder onschuldige "tics", toch?

© Data Bundesnetzagentur Germany
Graph: Peter J. Segaar/Polder PV, Leiden (NL)

De polderman deed dus als vanouds voor u nauwkeurig en op geheel eigen wijze uit de doeken (wederom 6 nieuwe grafieken op de net gestarte pagina "wereldkampioen Duitsland in 2009") waarom hij zo warm van binnen wordt als hij voor de zoveelste maal even over de Grüne Grenze heen gluurt naar wat die knotsgekke Duitsers allemaal voor capriolen uithalen op hun bloedeigen grondgebied. Heerlijk gewoon. Een "frisse neus halen" heet dat ook wel, in het permanent naar kolen en zowel fossiel als bio industrie gas riekende Middeleeuwse Hollandse poldermoeras. Geniet u met me mee? Komt 'ie:

15 januari 2010: Beloning voor het harde werken? Bij toeval en beetje uit balorigheid SDE 2010 ingeklopt in Google (let op: met spatie, niet met "plus", want dan krijgt u iets anders te zien). En raadt eens wie daar op numero een staat?

(En wie op twee? En wie op drie?)

Nou, toch een beetje eer van het vele werk. Heeft wel 13 pagina's, een paar honderd extreem gedetailleerde en grondige posts, en vele jaren van mijn leven gekost. Maar dan heb je ook wat...

Zelf kijken? Eerst een borrel klaar zetten!

Entree pagina tot de SDE regeling voor (met name) zonnestroom in Nederland
SDE 2010

15 januari 2010: Jaarrapport CertiQ 2009 en analyse nieuwe data. Zowel het recent gepubliceerde jaarrapport van CertiQ, als enkele stukken op de prima website van Duurzameenergiethuis.nl over de SDE, nopen tot een uitgebreide analyse van Polder PV naast zijn maandelijkse update op basis van de maandrapporten van CertiQ. U vindt de analyse met twee tale-telling en interessante grafieken en een tabel op een nieuwe pagina:

12 januari 2010: Tipje van de sluier van de nieuwste SDE waanzin? Twee afwijkende berichten.

(1) Van iemand die een van de recente "informatiebijeenkomsten" van SenterNovem Agentschap NL heeft bezocht en zelf in de PV-business zit, kreeg ik het volgende hoogst curieuze stukje over wat er in de SDE 2010 "zou komen te staan" (vooralsnog geen Staatscourant publicatie bekend, op de exacte forumulering moeten we dus nog even wachten...):

Merkwaardig, want ik had tot nu toe alleen nog maar iets gehoord over een "grens op of rond de 7,5 kWp", niet rond de 7 kWp. Heeft de informant de SenterNovem ambtenaar verkeerd verstaan of heeft deze het fout gezegd? Harde info is er niet, ik hoorde uit weer een ander kanaal dat er niks op papier is vastgelegd op die informatie bijeenkomsten, want het blijven natuurlijk vooral juristen die nergens op vastgepind willen kunnen worden (het "nut" van die bijeenkomsten wordt door sommigen dan ook betwijfeld) ...

Mocht bovenstaande - onwaarschijnlijk ??? - bewaarheid worden, dan zou dit met die getallen tot het volgende leiden:

SDE 2010 - Maximaal te vergeven subsidies per categorie (ook al produceert u op jaarbasis veel meer):

• 1,000 tot (?) 7,000 kWp maximaal 850 kWh/kWp, neerkomend op 850 ... 5.949 kWh/jaar te subsidiëren;
• 7,000 (?) tot en met 15,000 kWp maximaal 800 kWh/kWp, neerkomend op 5.950 ... 12.000 kWh/jaar;
• 15,001 tot en met 100,000 kWp maximaal 850 kWh/kWp, neerkomend op 12.751 ... 85.000 kWh/jaar.

Wat er vervolgens voor bedragen per kWh uit zullen gaan rollen voor alle categorieën is sowieso Dikke Zeemist, dus u weet absoluut niet waar u op kunt gaan rekenen. Reken never nooit niet met vaste bedragen, want dan zit u zichzelf gewoon te besodemieteren. Ook al zal menig leverancier u - uit pure wanhoop - dat toch proberen te "beloven" (vergeet niet de disclaimers te lezen, al heb ik vorig jaar al leveranciers betrapt op het achterwege laten van enige aanwijzing dat genoemde bedragen zeer onbetrouwbaar drijfzand zullen blijken te zijn).

(2) Zelf uit arren moede dan maar weer eens met SenterNovem gebeld. De hierboven genoemde "7 kWp" grens wordt daar niet als correct beschouwd, volgens hen moet het "7,5 kWp" zijn/worden. En, i.t.t. wat mijn informant heeft beweerd of gehoord zegt te hebben (ik vernam bij navraag dat deze het op de website van een bekend leverancier heeft gelezen, zie hier), boven die 7,5 kWp wordt er niets meer uitbetaald. Lees: je krijgt hetzelfde gemaximeerde bedrag (als voor het traject 1,0-7,5) van max. 7,501 (kWp) x 850 (kWh/kWp.jaar) x nader te bepalen subsidiebedrag/kWh (= basisbedrag minus het jaarlijks vast te stellen correctiebedrag), en geen cent meer. Of men moet voor de categorie > 15 kWp gaan. Dit is in "nogal" forse tegenspraak met de claim die ik hierboven heb genoemd en maakt de verwarring alleen maar groter. Over dat traject "800 kWh/kWp.jaar" voor 7,5 tm. 15 kWp bleek - zelfs bij navraag - bij SenterNovem beslist niets bekend te zijn. De grote vraag is dus: waar komt in hemelsnaam dat getal vandaan, wat nu dus ook op een informatie pagina van een leverancier blijkt voor te komen (heb telefonisch navraag gedaan, nu wordt het standpunt van SenterNovem onderschreven...) ??? En hoe kan het dat die "800" op een SenterNovem bijeenkomst blijkbaar is "genoemd"? En, het belangrijkste: door wie dan wel??? Of is het een broodje SDE @@p?

Gestoorder kunt u het straks hopelijk niet krijgen. Sowieso gaat het straks een "nogal overzichtelijke" database met "beschikkingen" worden bij SenterNovem Agentschap NL, denkt u ook niet? Want er gaat een nieuwe categorie ontstaan voor aanvragen (de SenterNovem ambtenaar beweerde doodleuk over de telefoon dat je gewoon kunt aanvragen tussen 7,5 en 15 kWp...) die weer apart "behandeld" moet gaan worden (i.t.t. voor SDE 2009 waar dat niet het geval was...). Daar gaan vast geen (menselijke) fouten mee gemaakt worden met al die splinter categorietjes waar geen mens meer wijs uit zal kunnen worden. Zie ook mijn met veel moeite tot stand gekomen tabel met alle tarief componenten, waarvan het gros nog niet eens hard is afgetimmerd maar "nog moet blijken"...

En u weet: ik ben slechts uw need'rige boodschapper, want ik heb deze uit de Ambtenaren Hel afkomstige waanzin niet verzonnen. Gelieve u te vervoegen bij de wereldvreemde fossiele machthebbers in dit land, het Ministerie van Economische Zaken. De hoofdschuldigen van de deplorabele, non-stimulerende situatie in het poldermoeras.

Staatscourant publicatie zou volgens SenterNovem eind deze week of volgende week worden verwacht...

850 kWh/kWp is (ook) al waanzin
Voor ik het vergeet. Zelfs die 850 kWh/kWp is in Nederland aperte polderkolder, zoals ik al vaker van de wolkenkrabbers heb geschreeuwd - met keiharde documentatie en argumentatie (o.a. 6 november 2009, 1 september 2009, etc.). Nog even voor de duidelijkheid: op Sonnenertrag staat voor het overzicht van 2009 een lijst met 138 aangemelde Nederlandse installaties. Van die 138 systemen (vaak al van behoorlijk wat jaartjes oud, en compleet non-innovatief cq. "achterhaald") hadden vorig jaar er maar liefst 49 die beruchte 850 kWh/kWp.jaar grens overschreden. Dat is 36% van het aantal aangemelde systemen... En daar zitten installaties bij uit het zogenaamde "zonarme" Limburg. Tien van de best presterende installaties (7%) genereerden top opbrengsten van 1.017 tot en met 1.133 kWh/kWp voor 2009 (20 tot zelfs 33% hoger dan de cap in de SDE regeling...). De boodschap blijft: kappen met die "cap"...

12 januari 2010: Eneco wil massaal zonnepanelen plaatsen - maar alleen met subsidie. En dat laatste is meteen de crux, want er wordt zeer duidelijk naar de SDE gerefereerd in het persbericht. Eneco - volgens eigen zeggen (en onbewezen...) "marktleider op het gebied van zonnestroomsystemen" - is blijkbaar niet geïnteresseerd om met de inmiddels in een jaar tijd 25% goedkoper geworden zonnepanelen met de massale andere vormen van overheids- en "markt"steun (EIA, VAMIL, groothandels kortingen) hun "duurzame ambities" waar te maken. En dus gewoon superduurzaam te gaan met de zonnestroom banaan. Alleen met staats-subsidie wil het rijke energiebedrijf die 240 bedrijfspanden van Uni-Invest met zonnepanelen bedekken, en anders dan maar niet? Uit het persbericht (mijn vetdruk):

Hoe "duurzaam" is een zichzelf regelmatig flink op de "groene" borst kloppend energiebedrijf - wat rond de eeuwwisseling met een bizarre stapeling van subsidies zonnepanelen zo'n beetje gratis weggaf - als hun "duurzame policy" bij de meest toekomstgerichte optie uitsluitend van Staatssteun afhankelijk wordt gemaakt??? En als het "subsidiefeest" niet doorgaat, komen die felbegeerde zonnepaneeltjes er dus helemaal niet? Dat lijkt me niet bepaald toekomstbestendig en "verantwoordings-bewust" beleid. Tenzij mevrouw van der Hoeven "voor deze ene keer" wel weer een uitzondering maakt, en effekes snel een zoveelste nieuwe "speciale SDE categorie" in elkaar laat rammen op kosten van de belastingbetaler. Zoals ze voor het peperdure NOP windpark bij Urk heeft laten doen...

En hoe "uniek" is het dat Eneco "zelf gaat investeren in de zonnepanelen" bij toekenning van de subsidie (aldus het persbericht) ???? Dat moeten ALLE SDE beschikten zelf doen, dat "zelf investeren", hooggeschatte marketeers van Eneco. Zo "uniek" zijn jullie helemaal niet (en jullie kunnen, i.t.t. de particulieren, nog van allerlei hoogst lucratieve extra potjes mee eten...).

De grote vraag gaat natuurlijk worden: gaat het rijke energiebedrijf Eneco (inmiddels aan de gas- en stadswarmte inkomsten van deze koude winter aardig wat extra fossiel verworven pecunia op zak of middels te verhogen voorschotten in de knip) nu een SDE aanvraag voor 2010 indienen die bestaat uit een gebundelde aanvraag voor 240 projecten? Of gaan ze 240 separate aanvragen indienen om te scoren wat er te scoren valt als ongetwijfeld reeds op seconde een van de nieuwste tombola de zooi zwaar overtekend zal blijken zijn en er dus - alweer - geloot zal moeten gaan worden? En hoeveel vele honderden bedrijven zullen dan naast het subsidiepotje gaan piesen en - alweer - met lege handen komen te staan? (categorieën 1 - 15 kWp slechts 20 MWp te vergeven, >15 - 100 kWp slechts ... 5 MWp ...).

Stel dat het uitsluitend > 15 kWp projecten zou betreffen. Dan zou je voor 240 installaties al 3,6 MWp nodig hebben. Dat zou, bij kans van slagen, al betekenen dat voor de "grote categorie" reeds 72% van de door van der Hoeven te fourneren SDE subsidie voor die categorie opgesoupeerd zou gaan worden. Laten we hopen dat dit rampscenario ten bate van een goed in de slappe was zittend energiebedrijf - op kosten van de al krom aan energiebelasting en BTW liggende Nederlandse burger - niet bewaarheid wordt...

http://corporatenl.eneco.nl/ ... /EnecokanzonnepanelenplaatsenopbedrijfspandenvanUni-Invest.aspx (kort, verder weinig inhoudelijk persbericht op de zakelijke website van de Eneco holding over de intentieverklaring tussen het energiebedrijf en Uni-Invest)

11 januari 2010: Duitsland eind 2009 16% hernieuwbare elektriciteit. Tijdens het zoeken naar een document op de zeer uitgebreide website van de onder het Wirtschaftsministerium (Duitse EZ) ressorterende Bundesverband der Energie- und Wasserwirtschaft (BDEW) stuitte ik op een verrassend persbericht van 28 december 2009, met de voorlopige cijfers van het aandeel hernieuwbare elektriciteit in de nationale stroommix bij de oosterburen. De zogenaamde "doelstelling" voortkomende uit de Kyoto akkoorden was dat Duitsland in 2010 12,5% duurzame elektriciteit zou hebben moeten behalen. De voorlopige cijfers van het BDEW spreken echter boekdelen: onze zwaar geïndustrialiseerde buur natie heeft hun "Kyoto doelstellingen" op dat vlak al verpletterd en eind vorig jaar al 16,0% behaald, en dat is een spectaculaire 28% meer dan wat was "afgesproken". En niet, zoals "onze" heer Samsom wel eens tijdens een onbewaakt ogenblik placht te zeggen (over geplande, doch nog lang niet gerealiseerde "Nederlandse doelen") "met de vingers in de neus". Beslist niet. Maar wel door politieke wil, door keihard werken, door massale, oncapte en daartoe uitdrukkelijk gefaciliteerde participatie van de bevolking (een half miljoen dakvullende zonnestroom systemen en talloze Bürgerbeteiligungsprojekte in Duitsland...), en door een zeer actief, betrokken, continu innoverend, en dagelijks kosten reducerend bedrijfsleven. Wat die hernieuwbare energie revolutie - met name op het vlak van elektriciteit - voor een aanzienlijk deel compleet buiten de klassieke, "gevestigde" energiesector om mede heeft gerealiseerd en wat bovendien de wereldmarkt blijft aanjagen. Daar snappen "ze" in Den Haag helemaal niets van dat zoiets überhaupt mogelijk is. En toch gebeurt het. Elke dag weer, in Duitsland.

De details
Door een combinatie van een wat tegenvallende productie van windstroom in Duitsland* (afhankelijk van de status van het opgestelde vermogen, toenemende repowering cq. opschaling - en dus tijdelijk stil liggende windprojecten, bijbouw en afbraak, en vooral van het windaanbod), en daadwerkelijk doorgezette (forse) groei van met name zonnestroom en biomassa (accumulatie effecten van aanzienlijke bijplaatsing van nieuwe capaciteit in de laatste jaren, die nu full-steam productie vertoont) is de totale productie van elektriciteit uit hernieuwbare bronnen op basis van de voorlopige BDEW cijfers op 93,0 TWh gekomen. In 2008 was dat nog 92,7, dus een wat tegenvallende groei in crisistijd van slechts 0,3%. Ondanks die relatief geringe "absolute groei van de totale productie" is door de economische crisis (5% lager elektra verbruik) het aandeel van hernieuwbare elektriciteit in de totale stroom mix in Duitsland gestegen van 15,1% in 2008 tot - voorlopig, nog nader te valideren - 16,0% in 2009 volgens BDEW.

* In 2008 nog steeds slechts 3,7 TWh in NL (CBS data bijgewerkt tm. tweede kwartaal 2009), Duitsland produceerde in dat jaar 40,6 TWh, een factor 11 maal zo veel, bij een slechts 5 maal zo grote bevolking, met slechts een ruim 8 en een half maal zo grote oppervlakte, nog zonder (in theorie grote hoeveelheden kWh producerende) off-shore windfarms (NL heeft er al twee draaien), en in een als "minder goed windklimaat hebbend" beschouwd land.

^^^ Een van vijf grafieken gemaakt door Polder PV van de gegevens van de BDEW in hun persbericht van 28 december 2009. Accumulatie van de absolute productie in Terawattuur (1 TWh = 1 miljard kWh = 10 tot de macht 12 x Wh) van 5 afzonderlijke typen hernieuwbare elektriciteit die in Duitsland maximaal, drempelloos en zonder marktcaps worden gestimuleerd onder de EEG Wet (in grafiek vanaf 2004 toen de Novelle 2004 startte). Met ontwikkelingen in de afgelopen 6 jaar. De totale productie was in 2009 reeds opgelopen tot 93,0 TWh volgens de laatste cijfers van de BDEW. Windenergie is iets afgenomen doch nog steeds dominant (de jaarlijkse productie komt overeen met die van ruim 9 Borssele kerncentrales...), biomassa groeit gestaag door en is al sinds 2008 de tweede bron geworden. Zonnestroom groeit zeer hard en levert al 6 TWh op jaarbasis (anderhalve Borssele productie). Waterkracht blijft vrij stabiel (niet zeer veel mogelijkheden om die grootschalig verder uit te bouwen, in droge jaren minder productie). Stroom uit (de biogene fractie van) diverse bronnen van afval (stortgas uit vuilnisbelten, biogas productie door afvalwater zuiveringsinstallaties, resp. biogene component uit het verbranden van afval) groeit gestaag, maar is in het "crisis"jaar 2009 al qua impact ingehaald door succesnummer zonnestroom. NB: (1) cijfers voor 2009 zijn voorlopig (sterretje) en kunnen nog worden bijgesteld. Voor vier andere grafieken met relevante data (variant met opties naast elkaar, de totale hernieuwbare productie en de jaarlijkse groei daarvan, aandeel van elke bron in de hernieuwbare mix, resp. jaarlijkse groei van de afgelopen 5 jaar), zie de aparte pagina. (2) Geothermie is in deze grafieken nog niet opgenomen (is wel een wettelijk vastgestelde optie binnen het EEG), omdat de productie ervan nog steeds marginaal is. Omdat het potentieel veelbelovend is, wordt er veel van verwacht, en er zijn verschillende projecten in ontwikkeling. © 2009-2010 Alle grafieken gebaseerd op data van BDEW, opgemaakt door Polder PV

Als we meer specifiek naar de groeicijfers gaan kijken per deeloptie, uit de BDEW gegevens gedestilleerd door Polder PV, krijgen we weer een heel ander beeld te zien:

Note: growth in kWh production realised (hence, not in nominal capacity) 2009 numbers are not yet finally validated and could change

^^^ De jaarlijkse groei van de fysieke kWh productie per hernieuwbare optie, "YOY" ("year on year", groei t.o.v het voorgaande jaar in procent). Ook al neemt zonnestroom nog steeds een relatief bescheiden aandeel in de totale productie (een in Nederland compleet ondenkbaar, maar in de BRD reeds vorig jaar gerealiseerd aandeel van 6,5% in de totale hernieuwbare stroommix), de groei ervan is fenomenaal. Zelfs in de crisis jaren 2008 en, vooral, 2009 (een enorme hoeveelheid installaties zijn nu eenmaal al lang opgebouwd, en staan vanaf de datum van netkoppeling ongelimiteerd en drempelloos door te produceren, crisis of niet). De blijvend snelle en omvangrijke jaarlijkse accumulatie van het aantal PV-systemen in Duitsland, de rappe netkoppeling, en de directe, volledig bemeten en bij BDEW bekende productie zodra "de stekker in het stopcontact" (dan wel koppeling van het transformatorstation aan het middenspanningsnet bij grote vrije veld installaties) gaat, zorgt al jaren voor zeer hoge toename cijfers voor die fysieke productie. De "groei" is weliswaar fors afgenomen sinds de enorme boom a.g.v. de EEG Novelle in 2004, maar het wordt dan ook steeds moeilijker om bij de reeds gerealiseerde gigantische productiecijfers het volgende jaar een even hoge relatieve groei te laten zien. Dat laat onverlet dat het behaalde percentage van 36% voor de groei van productie van 2008 naar het niveau van 2009 zonder meer respectabel is, en van een nergens anders getoond wereldniveau. Het gros van de Duitse systemen is dan ook van topkwaliteit, met niet alleen "veel geplaatst nominaal vermogen". Maar, vele malen belangrijker nog: maximale output, dus veel kWh/kWp!!! Biomassa volgt op "gepaste afstand" van zonnestroom qua groeicijfers, maar weet zich ook in crisistijd staande te houden met 14% groei van de fysieke kWh productie t.o.v. 2008. De aandelen van de andere opties zijn nauwelijk gegroeid t.o.v. 2008, of zelfs wat afgenomen (wind, en waterkracht), maar dat kan snel anders worden als de economie aantrekt en er bijvoorbeeld een forse realisatie van in capaciteit vergrote bestaande windparken, en vooral, off-shore windproductie zal gaan plaatsvinden (of als het jaar zeer nat is en waterkracht weer relatief bezien iets kan groeien qua productie). Daarvoor moeten ook in Duitsland nog steeds de handen uit de mouwen. Daar helpen geen tientallen "conferenties" of oeverloos ambtelijk dan wel parlementair "overleg" tegen. Er moet gebouwd en geproduceerd worden, that's the only thing that counts! NB: bij "Waste" slaat de afkorting "RF" op de "hernieuwbare fractie" (renewable fraction), met name belangrijk bij de - enige fragenswürdige - optie "afvalverbranding". Wat eigenlijk niets anders is dan het thermisch voor eeuwig vernietigen van met gigantisch veel fossiele energie tot stand gekomen "overtollig bevonden" dan wel "niet gebruikte" of "blind verspilde" welvaarts-restanten. Die veel beter voorkomen kunnen worden, want dat scheelt alleen al op het vlak van de verbijsterende hoeveelheden kostbaar ongebruikt en weggegooid voedsel vele miljarden kWh aan onzinnig ingezette (lees: verspilde) fossiele energie. In een wereld waarop hongersnood nog steeds endemisch is (een van de vele niet vaak genoeg te benadrukken schandes van het menselijke bestaan)...

Meer grafieken vindt u op de aparte pagina "Ein erster (ein)blick":

Waarschuwing
Ik heb er al vaker voor gewaarschuwd: net als in alle andere zwaar geïndustrialiseerde naties, zullen de cijfers voor zowel 2008, 2009, als in 2010 waarschijnlijk fors geflatteerd blijken te zijn omdat door de mondiale economische crisis massaal minder stroom (en andere energie) is verbruikt, met name in de elektra zuipende industrie. In Duitsland is het stroomverbruik in 2009 met maar liefst 5% gedaald volgens het persbericht van de BDEW. En omdat het "aandeel" hernieuwbaar natuurlijk hoger wordt als het totale verbruik lager wordt, moeten we wel oppassen met claims dat het ("dus") allemaal de goede kant op gaat. Zeker als we naar Nederland kijken, omdat we aan de productie kant op het vlak van "duurzaam" (een groot deel van onze "duurzame" mix is beslist van zeer twijfelachtig oorsprong) nog steeds zo gruwelijk slecht presteren (zie drama's bij gerealiseerde nieuwe capaciteit). Duitsland doet het ook in dat opzicht vele malen beter, al sinds de invoering van het EEG in april 2000 (10-jarig jubileum feest a.s. april!!!). Wat daar "hernieuwbaar" heet, mag het voor een aanzienlijk deel ook beslist zo heten wat Polder PV betreft.

In ieder geval is duidelijk dat als "de economische groei weer aantrekt", en het - met name - industriële verbruik weer zal toenemen, dat een negatief effect zal hebben op "het aandeel hernieuwbaar op het totaal", in alle landen met momenteel flink ingezakte stroomvraag. Aangezien de groei in Duitsland op het vlak van de nieuwbouw van hernieuwbare stroom productie capaciteit echter blijvend hoog is, met name op het vlak van zonnestroom, zal een eventueel door economische groei ontstaand "dempend" effect bij de oosterburen veel minder sterk zijn dan in het uitermate twijfelachtige, blijvend zwaar op fossielen leunende Nederland. En dat zit al extreem laag met die scharrige, en uitermate fragenswürdige "7,5% duurzame stroom" in 2008, en nog steeds maar 8,65% in het tweede kwartaal van 2009 (zie bespreking CBS cijfers met grafieken)...

http://www.bdew.de/ ... Erneuerbare_erzeugten_16_Prozent_des_Stroms?open&ccm=250010

7 januari 2010: SDE parafernalia - meten en zo. Drie berichten in de e-mail box over het gloeiend hete thema "bemetering van SDE installaties" en nog zo wat belangrijk (?) SDE grut.

(a) (Voorbeeld) brief van een SDE klant in Enexis gebied die mijn raad opvolgde en de meterstanden van de jaarwisseling als tariefgrens opgevoerd wil zien (naar believen over te nemen, goed op details letten, en daarbij uiteraard de gegevens voor uw eigen netbeheerder gebruiken):

(PPV: let op naamsverandering SenterNovem per 1 januari 2010, zie verderop...)

(b) Prompte reactie van Enexis. Reactie van iemand die een soortgelijk verzoek richting - dezelfde - netbeheerder Enexis heeft gedaan (vetdruk en link van Polder PV):

Doet uw voordeel hiermee, ook bij uw eigen netbedrijf...

* Moet zijn: Enexis Meetbedrijf B.V. volgens lijst "Meetverantwoordelijken in de zin van de MeetCode Elektriciteit" op website van TenneT. Essent ("productie en levering" van energie behalve voorlopig aandeel in Borssele) is opgevroten door Duitse Mega Bruinkolen Boer RWE. Het meetbedrijf hoort daar NIET bij. Ter verhoging van de verwarring hebben de medewerkers van de meetbedrijven vaak nog steeds de jasjes aan die ze van de voormalige energieholdings hebben gekregen, zoals Polder PV recent bij een onverwacht bezoek van de meteropnemer van Liandon Meetbedrijf N.V. tot zijn ontsteltenis moest vaststellen (inderdaad, de bekende fel paarsgele kleuren) ...

(c) Cryptische brief voor op de stapel SDE papieren van Liander netbeheer... Van weer een andere SDE beschikte kreeg ik een kopie van een naar de geadresseerde per snail-mail verstuurde, curieuze brief van - ditmaal - netbeheerder Liander over de SDE administratie. Wie weet wat in Gaia's naam een "Dc Prodemailadres" is??? Geanonimiseerde kopie van die brief als jpg hieronder in te zien. De wegen der bureaucraten zijn ondoorgrondelijk, en er moeten inmiddels ordners worden aangeschaft om de verschrikkelijke papierwinkel bij de "beschikten" te kunnen opbergen. Let op de reactie datum van 25 januari 2010 voor de mensen met - mogelijk - verkeerde mail adressen...

KLIK op plaatje voor leesbare uitvergroting. Curieuze brief van Liander van begin januari 2010 over bevestiging correctheid e-mail adres voor "verdere communicatie van nog onbekende gegevens". >>>

Wat de "geen e-mail adres hebbende SDE beschikten" dan mogelijk aan essentiële informatie zullen gaan missen (zie inhoud brief) is vooralsnog totaal onduidelijk...

In ieder geval blijkt hier maar weer eens uit dat de SDE ergens "goed" voor lijkt te zijn. Het zo "efficiënt" mogelijk in crisistijd aan het werk houden van zo veel mogelijk bureaucraten en (elektronische) pennenlikkers, en een soort van arbeidstherapie voor de arme SDE beschikten. Er zal echter geen ene duurzame kilowatuur extra door worden geproduceerd. Sterker nog: als u zoals velen in Nederland meer dan 850 kWh per opgestelde kWp aan nominaal STC vermogen heeft geproduceerd in 2009, krijgt u geen cent SDE subsidie voor de meeropwek en "mocht" u die stroom uitsluitend salderen voor uw contractprijs van grofweg zo'n 23 cent/kWh in die periode (afhankelijk van uw eigen contract)...

(d) Nuttige info van de subsidie fabriek??? Tot slot twee van vele her en der slingerende citaten op het Gathering Tweakers forum Duurzame Energie, waar de SDE weer even opflakkerde.

Een bezoeker van de SDE 2010 info avond van SenterNovem Agentschap NL (waaronder per 1-1-2010 drie EZ-agentschappen schuil gaan: EVD, Octrooicentrum Nederland en SenterNovem) in Eindhoven, goed gevuld met 300 bezoekers rapporteerde...:

Ja, ja, het is immers een "stimuleringsregeling". Waarbij, zoals ook uit dat bericht duidelijk wordt, de eerst "staffel" weliswaar 1,0 tot en met 15 kWp is, maar je krijgt slechts tot 7,5 kWp subsidie. Wat de nieuwste waanzin is in die regeling, want het knijpt op deze wijze dit in Vlaanderen en Duitsland zeer populaire marktsegment op voorhand af. En dat terwijl de "onderkant" van de regeling juist van extra betonblokken is voorzien: instappers kunnen een enge ziekte krijgen en kunnen pas in aanmerking komen als ze minimaal 1 kWp (in SDE 2008 en 2009 nog 0,601 kWp) gaan installeren, wat een veel te hoge financiële barrière is voor nieuwkomers. En die nieuwkomers zijn juist broodnodig om "body" te geven aan iets wat in de verste verte op het allereerste begin van een microscopisch Nederlands zonnestroom revolutietje zou kunnen gaan worden...

Ander citaat op Tweakers van vandaag:

Steeds meer PV-eigenaren "are coming out"...

Met dank aan alle inzenders van info, brieven, en reageerders/posters van SDE informatie!

7 januari 2010: Goed en slecht nieuws uit België. Voor de verandering eerst maar het goede nieuws.

Product van het jaar 2009
Lezers van de Vlaamse krant De Standaard hebben met overweldigende meerderheid voor de actie "Product van 2009" zonnepanelen uitverkoren. Dit extreem gewilde "product" won het met glans met 34% van de stemmen, terwijl op de tweede plaats de "zumba" eindigde met maar 20% (4.700 stemmen uitgebracht). Aangetekend wordt door een woordvoerder van BelPV (federatie van de leveranciers, enigzins te vergelijken met Holland Solar), dat volgend jaar ondanks de 10 cent daling (22%) van de waarde van de met netinvoeding van zonnestroom te verkrijgen groencertificaten (van 45 naar 35 eurocent/kWh per 1 januari 2010), er nog steeds een forse marktontwikkeling mogelijk zal zijn bij de zuiderburen. Mogelijk is een omzet van nog steeds tweederde tot driekwart van de record omzet in 2009, volgens de woordvoerder. Nederlandse installatiebedrijven, vrijwel brodeloos in eigen land (zie vorige artikel met de deplorabele "markt" cijfers), verdienen een goede boterham met de aanleg van grote dakvullende PV-installaties in Vlaanderen.

Vlamingen zeggen:

Dodelijke valpartij
En dan komen we vanzelf bij het eerste minder fijne, zelfs zeer trieste bericht. Ook in De Standaard vinden we vandaag (6 januari 2010) namelijk het vreselijke nieuws dat er een dode is gevallen bij installatie- dan wel controle werkzaamheden aan een binnen twee maanden op te leveren PV-systeem op een schuin golfplaten dak van lakkerij Vandermaessen in het industriepark Schoonhees-Oost in de Vlaamse gemeente Tessenderlo (provincie Limburg). Het zou om een 38/39-jarige, reeds 15 jaar in Nederland wonende Canadees gaan die voor een niet nader genoemd Nederlands installatiebedrijf werkte wat als onderaannemer voor een Belgisch PV-bedrijf functioneerde. Hij viel door het dak heen, 8 meter omlaag, en was op slag dood. De autoriteiten onderzoeken ondertussen de omstandigheden waaronder dit tragische ongeval heeft kunnen gebeuren. Het is beslist niet het eerste incident (zie ook dit andere dodelijke ongeval in Sint-Elooiswinkel/Ledegem, in augustus 2009), en zal helaas niet het laatste wezen. Zeker niet als de druk op de installatie sector hoog blijft, personeel slecht wordt geschoold en/of onder zware tijdsdruk staat, er op installatiekosten wordt beknibbeld, en er niets aan beunhazerij in de sector wordt gedaan (komt zelfs, of mogelijk juist, in de beste markten voor). Al deze facetten hoeven in het onderhavige geval natuurlijk geen rol te hebben gespeeld, maar het zijn stuk voor stuk wel degelijk hoge risicofactoren in deze business. Want het eindstadium in de vaak zeer lange productieketen blijft een van de meest risicovolle: de installatie van al het fraais op daken van woningen en andere gebouwen.

Ik ken ook een geval van een Nederlandse hoofdaannemer (bij een prachtig Nederlands PV-project) waarbij een aantal jaren geleden een lid van het installatieteam van de dakrand is gevallen en weliswaar de val heeft overleefd, doch daarbij zwaar gewond is geraakt. Ook was er vorig jaar (wederom in augustus...) iemand die aan een groot 560 kWp systeem bezig was in het Vlaamse Vleteren die van het dak in een aardappelschuur is gevallen. Wonder boven wonder overleefde hij de val met slechts lichte verwondingen omdat hij op een stapel zakken met aardappelen terechtkwam die klaar stonden voor de export, i.p.v. op de betonvloer. Het bericht in AGF sprak van een "aardappelmirakel"...

De moraal van het verhaal? Alle dakactiviteiten zijn in potentie gevaarlijk. Dus ook alle activiteiten met zonnepanelen op hellende daken en op platte daken met geen of nauwelijks borstwering. Alle mensen die op of naast het dak bezig zijn, zullen zich elke dag weer rekenschap moeten geven van de risicovolle omgeving waarin ze werken en dienen daartoe grondig te zijn opgeleid. En op schuine daken werken zonder zekering, zeker werkend met moeilijk hanteerbare grote en windgevoelige PV-modules, is vragen om moeilijkheden. Slechte daken en/of daken met weinig draagkracht zoals in het onderhavige geval in Tessenderlo, dienen met extreem grote zorg en een maximum aan veiligheidsmaatregelen te worden betreden. Geen enkele duurzame energie optie is mensenlevens waard. En haastige klussen, zoals nu dreigen te geschieden in Vlaanderen, waarbij voor eind februari nog talloze PV-installaties "moeten worden opgeleverd vanwege de overgangsregeling", zouden een nog hoger risico op ellende kunnen geven.

Diefstal
Zonnepanelen zijn, hoewel ze fors in prijs zijn gezakt, nog steeds uitzonderlijk aantrekkelijke dingen voor het dievengilde. Dat "probleem" is al zo oud als de mensheid, en zo lang zonnepanelen bestaan en nog steeds fors aan de prijs zijn, zijn er al mensen met losse handjes die hun fikken niet thuis kunnen houden (zie o.a. dit bericht van begin 2005 over de structurele gauwdief ellende bij de geluidswal modules langs de A27 bij Utrecht).

Eind 2009 was het weer eens raak in het aan zonnestroom verslaafde, massaal zonnepanelen plaatsende Vlaanderen. 42 van de net geïnstalleerde 900 PV-modules op het dak van de schoenenfabrikant Ambiorix in Tongeren waren "ongevraagd van eigenaar gewisseld", en niemand heeft iets gezien. Ook dit zal niet het eerste noch het laatste incident zijn (ik heb zelf bij zo'n trieste installatie gestaan waar een dubbele rij modules uit was "weggetoverd", zie op een na laatste foto in deze fotoreportage). Een beetje cru om te stellen dat "het er allemaal bij hoort", maar dat is wel degelijk de bittere realiteit. Zonne-energie is mainstream geworden en dan krijg je onherroepelijk met dat soort situaties te maken, zeker in landen en regio waar de nieuwbouw een gigantische vlucht heeft gekregen zoals Duitsland en Vlaanderen en het aantal zonnepanelen steeds meer mensen gaat opvallen. Ook het type mensen waarvan je dat eigenlijk helemaal niet zou willen. Dit soort onfrisse problemen, voortkomend uit een hebzuchtige en extreem op materiële zaken gefocuste samenleving, horen er helaas gewoon bij. En blijven vooralsnog gelukkig, zeker bij verstandige installatie met zo degelijk mogelijke "hindernissen" voor gauwdieven, eerder de uitzondering dan de regel. Laten we dat vooral zo houden door zelf alert te blijven.

In Duitsland is het al een serieus probleem (o.a. Photon en Solar-energie Förderverein in Aachen rapporteren er af en toe over), zijn er websites waar je gestolen modules met serienummer kunt aanmelden, beginnen verzekeraars ietwat nerveus te worden (er wordt daar soms per installatie voor vele tonnen tot miljoenen aan modules geïnstalleerd), en zijn techneuten hard bezig om hardwarematige oplossingen te verzinnen om iets aan het probleem te doen. En daar zijn videocamera's en hoge hekwerken bij vrije veld installaties (zie mijn encounter met die dingen, o.a. bij het Thierhaupten PV-park in Beieren), of "niet meer uitschroefbare" of zelfs "boven bepaalde torsie kop afbrekende" bevestigings-schroeven nog maar het begin van. Bij de het laatste jaar op de markt geïntroduceerde zogenaamde "Leistungsoptimierer" die per module aan MPP tracking doen of anderszins vermogensuitval bij "problematisch" geplaatste modules (schaduw risico's) proberen te ondervangen, lijken een mogelijke ingang te kunnen geven om stille elektronische waarschuwingen te genereren bij het verbreken van stroomcircuits (zelfs bij nacht). Verder wordt er gedacht aan in de modules geïntegreerde chips die zo zijn geconfigureerd dat de modules alleen zouden kunnen werken op een vooraf ingestelde, zeer beperkte geografische lokatie. Of dat laatste daadwerkelijk zou helpen om diefstal te voorkomen is de vraag, want vaak zijn (gelegenheids-) dieven niet zo technisch onderlegd dat ze aan de buitenkant kunnen zien dat ze zo'n voor de "verkoop" problematisch module voor zich zouden hebben. Met als gevolg dat ze alsnog zo'n ding jatten, alleen maar omdat het een sexy en prijzig zonnepaneel betreft. In ieder geval wordt er op diverse fronten stevig aan "het thema" gewerkt en zal er ongetwijfeld nog wel e.e.a. aan hardware worden ontwikkeld om het 't dievengilde zo moeilijk mogelijk te maken.

Bronnen:

http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=IF2KB43K (zonnepanelen product van 2009, met ronduit hilarische reacties van enkele oliezuipende en mierenneukende azijnpissers die al dat gedoe maar niks vinden, gelukkig ook flink tegenspel van degenen "die het zonlicht hebben gezien"...)

http://www.hbvl.be/limburg/tessenderlo/man-maakt-dodelijke-val-van-dak-bedrijfshal-lakkerij-vandermaesen.aspx (dodelijke valpartij Tessenderlo; zie verder ook commentaar - en tale-telling foto!!! - op het zonstraal forum)
"Man komt om bij installatie zonnepanelen". - De Standaard, woensdag 6 januari 2010: p. 16.

http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=OC2KB3B8 (diefstal zonnepanelen bij Ambiorix)
http://www.hln.be/ ... /2009/04/21/Diefstal-zonnepanelen-begint-plaag-te-worden.dhtml (titel spreekt voor zich)

6 januari 2010: CertiQ drama ten voeten uit: SDE schiet niet op. Het "eindejaarsrapport" van CertiQ betreffende de "garanties van oorsprong" cq. ontwikkeling van "gecertificeerde productie van duurzame elektriciteit" is weer gepresenteerd. Althans: het maandrapport voor december 2009. Wat echter zonder meer als richtlijn voor de definitieve opmaak van het jaar 2009 gezien mag worden. Voor het jaar 2008 is weliswaar iets later nog een "correctie" gekomen (met bijvoorbeeld een zeer geringe bijstelling van het aantal ingeschreven zonnestroom producenten voor eind 2008), maar dat had allemaal weinig om het lijf.

PV drama
Het december rapport vertelt ons een deel van de bikkelharde waarheid in Nederland: zonnestroom groeit weliswaar, maar in een achterlijk traag tempo, en dat gedurende een zwaar door Den Haag de hemel in geprezen "stimulerings"regime genaamd de SDE. Wat helemaal niet zo "stimulerend" blijkt te zijn als gesuggereerd, anders hadden de megawattpieken ons wel om de oren gevlogen. U kunt via mijn ingangspagina voor de SDE zelf uitvoerig nalezen waar dat dan allemaal wel of niet aan ligt. Advies: neem een week vrij.

(beide grafieken uit het laatste maandrapport van CertiQ - december 2009, zie link onderaan;
modificaties in rood van Polder PV)

Erger kon CertiQ het niet maken: sinds de start van de SDE op 1 april 2008 is er slechts grofweg zo'n 6,3 MWp* totaal aan nieuwe "gecertificeerde" PV-systemen bijgekomen, het allergrootste deel in het jaar 2009. Voor SDE 2008 was 17,8 MWp beschikt, de SDE 2009 zou nogmaals 31,8 MWp op moeten leveren, maar we zien nog steeds slechts een scharrig deel van die in totaal zo'n 11 en een half duizend SenterNovem beschikkingen in de CertiQ cijfers aantoonbaar gerealiseerd tot en met eind 2009. Geaccumuleerd tot en met december 2009 zijn vanaf het allereerste begin van de groencertificaten regeling grofweg zo'n 18,6 MWp aan PV-installaties. En dat is inclusief de ongeveer 12,3 MWp die al was "gerealiseerd" tot en met maart 2008 (eigenlijk tot en met augustus 2006). Ingeboekt onder de door Joop Wijn (EZ) in augustus 2006 koud gemaakte MEP-regeling. Een tranentrekkende "SDE marktgroei" van plm. oktober 2008 (eerste voorzichtige "groei") tot en met december 2009 van zo'n 420 kWp per maand gemiddeld. Dat is niet iets om trots op te zijn voor een rijke, zonnige natie. Polder PV doet alle details voor u uit de doeken en geeft de ververste CertiQ grafieken weer voor een ieder die het weten wil. Feiten update en:

Uiteraard is er naast de "gecertificeerde" productie beslist "groei" geweest van PV installaties die nooit hebben geopteerd voor deelname aan het SDE circus. Polder PV krijgt af en toe e-mails van dat soort mensen of ze melden zich spontaan als "SDE-vrij" met hun nagelneue PV-systeem op fora als Duurzame Energie op Gathering Tweakers (inmiddels alweer over de 100 pagina's DE nieuws op deel 17). Die installaties worden nergens centraal geregistreerd, en naar de totale markgroei kunnen we alleen maar gissen. Echt veel kan het nooit zijn, anders hadden de kranten er waarschijnlijk vol van gestaan. Mogelijk dat het CBS daar meer licht op kan werpen bij hun volgende update, al zijn ook die cijfers zeker niet alleenzaligmakend (veel grijsimport mogelijk totaal genegeerd, niemand weet de cijfers). Het blijft dus slecht gedocumenteerd prutsen en aanmodderen met zonnestroom in Nederland. Ondanks alle geronk uit Den Haag.

* De door collega Wouterlood in een kort berichtje van 5 januari 2010 geclaimde "De SDE regeling waar onze minister van Economische Zaken o zo enthousiast over is, heeft in 2009 misschien wel 15 MWp aan zonnepanelen opgeleverd" kan helemaal niet kloppen. Het genoemde getal voor Vlaanderen (183,6 MWp voor 2009) klopt ook niet. Eind november 2009 was dat al 189,2 MWp, en daar moet in december van dat jaar nog heel wat bij zijn gekomen. Dat doet denken aan de eerder door Polder PV vastgestelde blunder met "17,5 MWp" voor de Nederlandse SDE "realisatie" in de laatste Zonneflitsen van ODE (die inmiddels is toegegeven in een e-mail aan Polder PV nadat hij daarover reclameerde - komt nog een correctie over van ODE).

Wind drama
Niet alleen voor zonnestroom is de waarheid bikkelhard. In het "Land Der Aantrekkelijke Noordzee Winden" is de realisatie van windpower mogelijk een nog groter en - qua niet vervulde potentie - verschrikkelijker drama geworden. Met het oog op de frase: een grafiek zegt meer dan duizend woorden ditmaal dan maar met een afbeelding van het laatste (december 2009) maandrapport van CertiQ (toevoegingen in rood van Polder PV). Let op de complete afvlakking van de groei vanaf eind 2008 tijdens de tweede "stimulerings"regeling voor duurzame energie in het windrijke NEEderland...

We mogen "blij" zijn met grofweg zo'n 300 MW "gecertificeerd" nieuw windturbine vermogen - volgens deze CertiQ grafiek. Vergeten we echte niet de forse terugval door verwijdering van oudere windturbine installaties? Dan blijft er niet veel meer over in de non-stimulerende "SDE periode". Wind Service Holland heeft alle bikkelharde cijfers (hoofdje: statistiek), en belicht puntig, neutraal, maar meedogenloos het hoe en waarom van dit zoveelste Hollandse fiasco.

http://www.certiq.nl/cijfers/Statistisch_overzicht.asp

5 januari 2010: Zonnestroom opwekken met bling-bling... De technologische ontwikkelingen op het vlak van zonnestroom blijven snoeihard gaan, en je komt de gekste dingen tegen. Al klinken de persberichten over het zoveelste ontwikkelde nieuwtje bloedserieus en lijkt zo'n beetje elke dag de revolutie opnieuw uitgevonden te worden. Daar moet u altijd een potje zout bij zetten, want ten eerste is het vercommercialiseren van "een nieuw concept" verduiveld lastig als je alleen al naar de vaak fors beperkende fysieke randcondities kijkt van elke technologische innovatie, en de vaak complexe hardware die je voor "realisatie" nodig hebt. Dat is vaak een zeer lang traject. Wereldkampioen zonnepaneel productie First Solar (CdTe dunnelaag) had ook bijna twintig jaar research en opschaling van industriële schaal assemblage achter de kiezen voordat ze het erepodium konden beklimmen...

Ten tweede: die "nieuwe concepten" moeten worden ingevoerd in een reeds keiharde, zwaar competitieve mondiale markt. Daarvoor heb je een superieur management nodig, wat zich niet door tegenvallers en uitglijders laat afschrikken, maar wat voor de (middel)lange termijn gaat en stapsgewijs naar het einddoel - succesvolle markt toetreding en markt aandeel vergroting - toe werkt. Ten derde is het "nogal" lastig geworden om vette sommen geld voorgeschoten te krijgen van financiers die enigzins koudwatervrees voor al te onzekere avontuurtjes hebben gekregen (geef ze eens ongelijk na de beerput van de financiële wereld en ditto schandalen van de laatste jaren). En ten leste: de al dan niet met veel poeha aangekondigde "kostenvoordelen" van nieuwe technologie concepten eroderen waar je bijstaat, omdat de "conventionele jongens en meisjes" ook al dagelijks bezig zijn met stapsgewijze marktinnovaties en reducties in de kosten van vele processtappen. Gevestigde partijen die bovendien al jaren commercieel productie draaien en dus continu inkomsten genereren waar ze (deels) die innovaties van kunnen betalen. Daarbij duur geleend geld zoveel mogelijk buiten de deur houdend. Een pregnant voorbeeld van de laatste categorie: Suntech, wat met de stapsgewijze introductie van hun "goedkope" en niet al te dramatisch de eigen productie met nieuwe hardware ongein lastig vallende PERL/Pluto® concept weer een streepje bij zet op weg naar consumer grid parity...

Dat daargelaten kom je fascinerende zaken tegen in de dagelijkse stroom nieuws over zonnestroom. Zoals de nieuwe "glittercellen" van het Amerikaanse top lab Sandia (wat ook vette defensie contracten heeft, geld is meestal geen probleem daar). Huh? Glittercellen? Ja, glittercellen. Bling-bling, u kent het wel. Nou, ik moet toegeven: die kende ik ook nog niet, totdat hooggeschatte collega Ton Peters me er op wees. Waarvoor hartelijk dank!

Glittercellen
Wat zijn "glittercellen" nou weer? Dat zijn zogenaamde dunne kristallijne silicium PV-cellen van zeer kleine afmetingen, "glitter-sized photo-voltaic cells". In het Sandia persbericht wordt gerept van minicelletjes met een doorsnede van 0,25 tot 1 millimeter (oppervlakte ongeveer 0,87 mm² *) en een "dikte" van slechts 14 tot 20 micrometer (1 micrometer, µm, is een duizendste van een millimeter, en dus een miljoenste van een meter). Dat is wel effe different koek dan de "zeer dunne" cellen van ECN waarmee het voorlopige module record (apertuur) rendement van 17,0% werd "heroverd" op Suntech. Want die ECN cellen zijn op zijn "minst" 120 µm dik. En dan nog niet eens het meest efficiënt volgens het ECN rapport over de afsluiting van het Crystal Clear project - de 160 µm cellen deden het op module niveau 0,4% beter dan hun dunnere zusjes. Sandia's microcellen zijn dus ook nog eens een factor zes tot acht en een half maal zo dun dan die record cellen van ECN. Het geeft daarbij ook nog eens een "nogal" afwijkend beeld van wat we nu precies onder een "zonnecel" zouden moeten verstaan. Want die mooie hyperefficiënte dingen in de ECN paneeltjes hadden een oppervlakte van maar liefst 156 bij 156 = 24.336 mm² (243,4 cm²) per stuk (de moderne zogenaamde "6-inch" cellen). Dat scheelt een factor 27.972 qua "celoppervlak".

^^^ Microscopische opname van het nieuwe fraais van Sandia - glitter zonnecellen. Zeer toepasselijk tijdens de sneeuwrijke start van 2010... (1 cel heeft een doorsnede van 0,25 tot 1 millimeter) © Sandia National Laboratories. (Image by Murat Okandan, this link)

Productie en efficiëntie
We lijken dus een ietwat "andere dimensie" binnen te gaan treden. Deze micro-zonnecelletjes worden volgens het artikel gemaakt van standaard kristallijne silicium wafers met behulp van zogenaamde "microelektronische" en "microelektromechanische" (MEMS) technieken die standaard zouden zijn in elektronische metaalgieterijen en de elektronica industrie. Zowel de huidige 300 mm (12 inch) als de aankomende generatie van 450 mm (18 inch) wafers voor de productie van standaard zonnecellen kunnen probleemloos worden ingezet. De microcellen worden op chemische wijze van deze wafers ge-etst, hebben een hexagonale vorm en ze hebben reeds geprefabriceerde elektrische contacten als ze vrij komen van de wafer. Vervolgens wordt een "commercieel verkrijgbare" zogenaamde "pick-and-place" machine gebruikt (bekend uit de elektronica industrie) om, bij een lagere temperatuur, tot wel zo'n 130.000 "zonnecel glitters" per uur op een substraat te plaatsen waarop reeds een bedradingspatroon is bevestigd om het elektrische circuit te complementeren. Daarbij is uiteraard de inzet van flexibele substraten een speciale optie, wat het toepassingsgebied flink kan doen uitbreiden. Sandia noemt dit "ubiquitous solar power becomes more feasible".

Het research lab claimt in hun bericht dat er wel "14,9% efficiëntie" bereikt zou kunnen worden (waarbij wordt vergeleken met commercieel verkrijgbare zonnepanelen met rendementen tussen de 13 en 20%). Niet helemaal duidelijk is of die 14,9% over een compleet "product" (bijvoorbeeld een "veld glittercellen aangebracht op een stuk tentdoek") gaat of dat het het rendement van de afzonderlijke glittercellen betreft.

Een groot voordeel van deze "aanpak" is natuurlijk - onweersproken wat mij betreft - de massaproductie van dit soort microscopische celletjes, wat grote kostenreductie kan bewerkstelligen. Maar ja, dat werd ook van de complexe "glasparel" CIS (S is hier zwavel) techniek van Scheuten Solar gezegd (glasparels zijn ook "bulk" producten). En nog steeds heb ik niets vernomen van de fysieke start van de pilot productie van die fraaie "dunnelaag modules" in de Sunrise fabriek. Dus het potje zout moet nog wel even op tafel blijven, ook voor Sandia. Want dat je massaal mogelijk zelfs miljarden "glittercellen" in bulk zou kunnen maken geloof ik wel. Die vervolgens in een probleemloos werkend, betrouwbaar, solide, en reproduceerbaar PV concept werkend zien te krijgen is een ietwat ander verhaal.

Toepassingen?
Er wordt fors opgegeven over vooralsnog niet zeer duidelijk aangetoonde voordelen van het inzetten van deze glitterzonnecellen, zoals de toepassing als "mobiele batterij oplader" (glitter-PV aangebracht op kleding, blokje rond wandelen in de zon en klaar is kees?). Of zogenaamde BIPV toepassing ("building integrated photovoltaics") in meer "conventionele" module concepten. De suggestie dat die glittercellen op tentdoek gebruikt zouden kunnen gaan worden spreekt de webmaster van Polder PV natuurlijk wel aan. Maar ja, wij gebruiken vrijwel geen elektriciteit tijdens onze trektochten in de Europese bergjungle (een keer in anderhalve week in een klein hotelletje tussen de tentverblijven door de camerabatterijen opladen en klaar zijn we weer). Dus een glitterend tentdoek is op zich wel leuk, maar in zo'n geval natuurlijk toch wel een beetje kostbaar. We zijn bovendien light-weight trekkers, er wordt nergens gerept over evt. gewicht toename complicaties. Ik kan me niet voorstellen dat die "glitters" inclusief de "bedrading" zonder flinke atmosfeer-beschermende coating kunnen, wat een aardige "aanslag" op gewicht bij lichtgewicht trekking textiel (hetzij tentdoek, hetzij buitensport kleding) kan betekenen.

Uiteraard gelden dit soort overwegingen wel degelijk voor de toerist die zich op zijn/haar vakantie helemaal volhangt met stroom vretende apparatuur als mobieltjes, I-pods en andere audio apparatuur, GPS apparaten en zelfs laptops. Al zal nog moeten blijken of de glittercellen van Sandia genoeg "power" zullen kunnen leveren om dat moderne mobiele computermoois structureel te kunnen voeden. Het feit dat Sandia nauwe connecties heeft met het kapitaalkrachtige militaire apparaat in de U.S.A. doet vermoeden dat hier nog wel eens zeer interessante zaken uit voort kunnen komen. Want Amerikaanse soldaten zijn ware stroomvreters op het slagveld. High-tech communicatie apparatuur zuipt stroom. Een concurrerend lab, van Delaware University, is al tijden bezig met hun insteek in de toepassing van hoog-renderende zonnecel technologie in de mobiele outfit voor Amerikaanse soldaten. En heeft alweer een tijdje het "systeemrecord" (42,8%, een uit drie verschillend spectraal gevoelige cellen bestaand geïntegreerd systeem) op haar naam staan. Sandia zal dus ook op dat terrein hard aan de bak moeten om de technologie-verslaafde militairen te paaien met leuke stroom producerende glitters op de toch al bonte camouflage pakken. Laten we hopen dat die glitters uiteindelijk niet nodig zullen zijn om straks in de hete woestijnen van olie producerend Verweggistan Amerikaanse body bags te kunnen koelen...

Verwachte voordelen

• (Zeer) laag grondstof gebruik (aan solar-grade silicium) door microscopisch kleine en zeer dunne cellen.
  
  
• 100 maal zo weinig silicium verbruik voor dezelfde elektra output geclaimd.
  
  
• Bulkproductie met apparatuur bekend uit de elektronica industrie.
  
  
• Gebruik mogelijk van conventionele wafers uit de PV-industrie.
  
  
• 10.000 tot 50.000 microcellen per vierkante meter te produceren, hoge productie volumes per "batch".
  
  
• Uitval van afzonderlijke microcellen geen probleem: genoeg materiaal per batch geproduceerd.
  
  
• Efficiëntere stroomproductie en afvoer door kleine cellen (trend bij conventionele Si celproductie is juist steeds grotere cellen leidend tot grotere stroomsterktes en zwaardere benodigde bekabeling).
  
  
• Hoge voltages mogelijk door enorm grote aantal microcelletjes in een module. Grote kostenbesparing op bekabeling (geringere weerstandsverliezen).
  
  
• Efficiënter gebruik van licht in problematische lichtcondities zoals beschaduwing, nauw samenhangend met grootte van de cel: vele centimeters grote conventionele Si-cellen hebben veel eerder last van (selectieve) beschaduwing met dramatische power reductie tot gevolg van zelfs een heel PV-module dan bij toepassing van heel veel microscopisch kleine microcellen (leidend tot slechts een geringe power breakdown van het beschaduwde gedeelte van het module).
  
  
• Brede inzet mogelijk op zowel conventionele als flexibele substraten.
  
  
• Meervoudige integratie op elektronisch niveau mogelijk, zelfs in module concepten voor de particuliere sector.
  
  
• Intelligente controle, omvorming en data (?) opslag mogelijk tot op chip niveau in geïntegreerde module concepten (niet verder uitgediept in het artikel).
  
  
• In grootschalige systemen hoge kostenreducties in productie en installatiekosten verwacht.
  
  
• Verdere ontwikkeling mogelijk middels concentratie van zonlicht via geprefabriceerde microlens overlays, waardoor rendement nog fors kan toenemen (eerste test samples reeds gemaakt). Kostenvoordeel vanwege zeer kleine celgrootte, waardoor goedkope microlensjes met korte brandpunt afstand kunnen worden gemaakt.
  
  
• Vooralsnog productiekost van een tiende cent per microcel bij module van 10.000 - 50.000 stuks per vierkante meter. Verder kostenreductie potentieel door zogenaamde "zelf-assemblage" in plaats van "pick-and-place" benadering.

* Berekening oppervlakte volgens formules op Wikipedia pagina "Zeshoek" (= "hexagoon"), uitgaand van hoogte H = 1 mm (H = z x wortel 3), z = lengte van een zijde, en hexagoon oppervlakte is 1,5 x z² x wortel 3 (hieruit volgt: oppervlakte P = 0,5 x H² x wortel 3).

http://www.sandia.gov/ ... /glitter-sized-solar-photovoltaics-produce-competitive-results/

5 januari 2010: Grafiek updates: financiën. Ook de "financiële grafieken" op Polder PV zijn weer onder handen genomen. Deze zijn nu geactualiseerd met de door mij geaccordeerde tarief berekening op mijn Greenchoice jaarnota tot eind oktober 2009 (hiervoor had ik nog gerekend met de actueel geldende tarieven per half jaar volgens mijn GC dossier - door mij geverifieerd). Met daarbij voor de laatste twee maanden van 2009 de actueel voor die periode geldende kWh tarieven zoals ik die al jaren zeer nauwkeurig bijhoud. In 2009 iets "makkelijker" geworden omdat de variabele transportkosten sinds eind 2008 zijn vervallen bij netbeheer (vervangen door het door mij vervloekte capaciteitstarief, een gigantisch hoge nieuwe vastrecht post...). En "slechts" in mijn geval bestaand uit een stapeling van (a) kaal leveringstarief van de (door GC fout benoemd) "regioleverancier" ex BTW (in mijn geval Vattenfall/NUON Energie), minus (b) Greenchoice korting per kWh (een halve eurocent incl. BTW voor zonnestroom producerende klanten, 0,42 eurocent/kWh ex BTW), plus (c) energiebelasting ex BTW. Dat alles gesommeerd en 19% BTW toegevoegd resulteert in het "all-in kWh tarief incl. BTW". Op basis van die exacte tarieven, en de maandelijks door mij bijgehouden productie van zonnestroom, kan ik berekenen wat de exacte, gerealiseerde marktwaarde van mijn continu gesaldeerde zelf opgewekte "donkergroene" elektriciteit is geworden over alle deelperiodes.

Drie belangrijke grafieken, met ook nieuw Engelstalige onderschriften, op de eerste pagina Financiën op Polder PV:

• Netto opbrengsten per maand
• Cumulatieve opbrengsten totaal
• Cumulatieve maandopbrengsten per jaar

4 januari 2010: 2009 een goed jaar voor zonnestroom, met "ups" en "downs". Het is weer grafiekentijd, en Polder PV is druk bezig de overzichten voor 2009 aan het bijwerken. In dit lopend te actualiseren overzicht geef ik de laatste revisie weer, met alle links naar de relevante ververste grafieken.

Tweede update (4 jan. 2010)

2009 was een goed jaar voor zonnestroom, al was de verdeling ervan bovenmatig geconcentreerd in de zeer lange zomerperiode. Polder PV produceerde van de ochtend van 1 januari tot en met de avond van 31 december 2009 in totaal 1.160,423 kilowattuur exclusief de niet verdisconteerde inverter defecten (die met name optreden als het zeer warm is, al blijft het een sporadische gebeurtenis). Dat is bijna de gehele jaarconsumptie van zo'n 1.200 kWh/jaar. Als ik alle "defecten" (hoogsten een dagdeel durend, meestal maar een omvormer tegelijk betreffend) meetel, kom ik op een totaal verlies in 2009 van slechts 2,261 kWh (0,2% van maximaal haalbare). Dat zou betekenen dat in totaal bij probleemloos functioneren de installatie (1,236 kWp) 1.162,7 kWh geproduceerd had kunnen hebben, een hoge genormeerde opbrengst van 941 kWh/kWp in een jaar tijd. 91 kWh/kWp boven de door mij te vuur en te zwaard bestreden SDE cap van 850 kWh/kWp.jaar. Als we naar het best presterende deelsysteem, de 2 pal zuid georiënteerde 108 Wp modules kijken, is daar een nog veel hogere normopbrengst behaald: 212,59 kWh uit 0,216 kWp maakt een spectaculaire 984 kWh/kWp, 134 kWh/kWp boven de SDE cap (stel je voor dat je een 15 kWp systeem zou willen laten bouwen...). Met reeds als "antiek" te beschouwen PV-modules, eigenlijk in het Museum voor PV-technologie behorende omvormertjes, en zeer lange DC bekabeling...

^^^ Genormeerde jaaropbrengsten waar sporadisch voorkomende inverter defecten (met name op hete zomerse dagen) zijn uitgefilterd. Enige "verstorende" invloed die hier niet is uitgefilterd is de partiële beschaduwing binnen de "paarse" groep: in de winterperiode worden 4 van de 6 modules in die deelgroep bij directe zoninstraling deels en tijdelijk beschaduwd door de voorste rij. Verder geeft deze grafiek een zeer betrouwbaar beeld van zonder meer haalbare genormeerde (kWh/kWp) opbrengsten bij een reeds oud PV-systeem in het Zuid-Hollands kustgebied. In de laatste kolommen rij ("average") de gemiddelde genormeerde opbrengsten voor volledig gemonitorde jaren van de betreffende deelgroep. Voor meer jaaroverzichten zie de aparte pagina. © 2010 P.J. Segaar/Polder PV, Leiden (NL)

Ververste grafieken met productie resultaten op Polder PV tot en met december 2009 (zie ook de overzichten bereikbaar via de grafieken intro pagina):

• Alle maanden in een overzicht, lijndiagram.
• Jaaropbrengsten incl. sporadische inverter defecten, met uitgefilterde defecten, en genormeerde opbrengsten.
• Jaaroverzicht: alle jaren in een grafiek per deelsysteem met accumulerende meterstanden (kunstmatige reset op 0 op 1 januari).
• Met als nieuwe grafiek het overzicht voor de 2 meest recent geplaatste modules (2x 108 Wp zuid).
• Interactieve grafieken voor de accumulerende kWh opbrengsten per individuele maand (4x 93 resp. 6x 108 Wp deelsysteem).
• Nieuwe maandgrafiek met het relatieve aandeel van de productie per maand op het jaartotaal in de meetperiode 2002 tot en met 2009.
• Meterstanden grafieken updates: Gedrag van de salderende enkeltarief Ferrarismeter (elektra inclusief eigen opwek), maandelijkse verbruiks- en productiedata (huishouding stroomverbruik), zelfvoorzieningsfactor elektriciteit, resp. de gedetailleerde tussenmeterstanden voor elektra en stadswarmte.
• Cumulatieve meterstanden van de drie deelgroepen en de totale meterstand van alle omvormers in het systeem.
• Een hele belangrijke: Energie- en drinkwater verbruikscijfers. Volledige updates van zowel de maandelijkse verbruiks- en opwek data als de statistieken per afgerond jaar, tot en met 2009. Elektra (maand, jaar); kookgas (maand, jaar); stadswarmte (maand, jaar); drinkwater en regenwater gebruik (maand, jaar).
• Sonnenertrag data update: zie hier onder.

Sonnenertrag
Inmiddels heb ik ook mijn Sonnenertrag gegevens weer bijgewerkt (december opwek) en kan ik de afgeronde productie tot en met 2009 laten zien:

^^^ De complete jaargrafiek van Polder PV op Sonnenertrag (direct via deze link te bekijken, PPV's eerste Nederlandse installatie daar staat onder de nick "flachlander" bekend, of onder de PV-installatie beheerder code 777). De resultaten zijn uitsluitend voor het langjarige 1,02 kWp deelsysteem wat sinds oktober 2001 in functie is op het dak van het huurappartementen complex in de Leidse Stevenshof. Zeer duidelijk is het absolute recordjaar 2003 te zien, maar ook 2009 heeft goed zijn best gedaan in de Sleutelstad en elders in Nederland. 2005 lag iets onder de toen gemiddelde waarde voor de toen opgenomen PV-installaties in Zuid-Holland, hetgeen werd veroorzaakt doordat langdurig omvormers waren uitgevallen in het begin van dat jaar en ik op de leverancier (NUON) moest wachten voordat het systeem in mei werd gerenoveerd. Ook duidelijk is dat het gemiddelde voor Nederland vooral in de eerdere jaren tot en met 2007 (toen er nog zeer weinig systemen in Sonnenertrag waren aangemeld, en vaak uit bij elkaar geraapte dan wel suboptimaal opgestelde systeempjes bestonden) bedroevend slecht was (blauwe kolommen). Pas de laatste twee jaar beginnen de landelijke resultaten eindelijk richting de genormeerde opbrengst voor het alweer 8-9 jaar oude deelsysteem van Polder PV te kruipen. En dat zou wel tijd worden ook. Het kan immers niet zo zijn dat een archaïsche (doch verder prima functionerende) PV-installatie als dat van Polder PV "de maat der dingen" zou moeten zijn anno 2010. Inmiddels zijn er veel beter presterende installaties onder vergelijkbare omstandigheden te realiseren en zullen de genormeerde opbrengsten (kWh/kWp.jaar) alleen maar nog hoger worden al naar gelang de technologie voort blijft schrijden, met steeds hogere output prestatie per vierkante meter (denk aan de in 2010 massaal uit te rollen Pluto® technologie van de Chinese module reus Suntech). Hoezo zonnestroom "niks voor Nederland"??? De mensen die dat nu nog met droge ogen durven beweren dienen als dwangarbeider steenkolen te gaan scheppen in een van de nagelneue "moderne" kolenmonsters van de grote energieholdings. Op kosten van de schijnheilig en hypocriet "groen" predikende uitbaters...

Ook weer eens een vergelijking gedaan met een bekend en iets minder bekend systeem in onze provincie Zuid-Holland: Ton Peters' Blauwe Hoek ("BlueCorner") in Spijkenisse (geoptimaliseerd SolarWorld PV-systeem met overmaat aan omvormer vermogen), resp. het aan de Braassemermeer gelegen Photovoltech systeem van "Wijde Water" in Rijnsaterwoude:

^^^ Opbrengstvergelijking (let wel: kWh/kWp per maand, van jan. tm. dec. 2009) tussen de PV-systemen van Polder PV ("flachlander", nr. 777, Anlage nr. 1937; gele kolommen), "BlueCorner" (Ton Peters in Spijkenisse, nr. 2196, Anlage nr. 1946; blauwe kolombasis), resp. "Wijde Water" (Rijnsaterwoude, nr. 3919, Anlage nr. 4016; violette kolommen). Alle drie in Zuid-Holland gelegen. Ton zijn ZO gerichte PV-dak doet het uiteraard sowieso in de voorjaarsmaanden maart en april duidelijk beter dan de twee andere systemen (Wijde Water 10 graden oost van zuid, Polder PV nog iets zuidelijker gericht). Alleen in de zomerperiode lijkt het systeem van Ton enigzins aan "hittestress" te lijden en in te moeten boeten t.o.v. de andere 2 systemen (of het is rond Spijkenisse beduidend meer bewolkt geweest). Opvallend is de hoge januari opbrengst bij Ton, zeer waarschijnlijk te wijten aan de relatief hoge hellingshoek van zijn op ZO gerichte dak, wat bij de overmaat aan zonneschijn in die maand (bij lage zonnestand) een "comparatief voordeel" biedt. Verder ontlopen de installaties elkaar niet heel erg veel. Wijde Water zou in de maanden april tot en met juni mogelijk voordeel kunnen hebben van de ligging vlak bij een grote plas water (minder wolken? Reflecties?). Echter, de zwaar tegenvallende oktober opbrengst is niet verklaarbaar. Verkeerde interpolatie van door vakantie niet opgenomen meterstand??? Omvormer uitval??? Ik kreeg prompt een reactie van de eigenaar, inderdaad: zoals op de Sonnenertrag pagina staat aangegeven was in september een omvormer twee weken uitgevallen (vrij snel uitgewisseld)

UPDATE SONNENERTRAGE DATABASE NL
Inmiddels zijn er 148 Nederlandse PV-systemen ingeschreven in Sonnenertrag, met een totale capaciteit van 314,6 kWp (gemiddelde installatiegrootte een magere 2,1 kWp per systeem). Polder PV ververste de lijst met (hopelijk) alle NL installaties. HIER. Vergeet s.v.p. niet uw maandelijkse meterstanden in te voeren, anders riskeert u uit de database te worden gegooid! Inschrijven en updaten kan via de Nederlandstalige versie van Sonnenertrag:

http://www.sonnenertrag.eu/index.php?&lang=nl

Binnenkort volgen meer grafieken op Polder PV.

2 januari 2010: € 68 miljoen desinvestering in de "economie". Zoveel euripegels was het afgelopen jaarwisseling volgens de website van de NOS, aan de milieuvervuilende terreur waanzin die "vuurwerk" heet. En dat was dan nog slechts het "officiële" bedrag, exclusief het ongetwijfeld nog aardig wat meer miljoenen Euri vretende illegale Derde Wereld Oorlogstuig wat is afgestoken. En exclusief de voorlopige schatting van 7 miljoen Euro aan directe schade door de eindejaarsterreur (o.a. door vuurwerk). En wie steken die rotzooi nog het meest af? Juist ja, de in een flinke crisis zittende arme huishoudens zoals bij ons in de buurt, waar veel aannemer en bouwvakker gezinnen in kleine rijtjeswoningen zitten. Waar een hoge werkloosheid heerst vanwege de mede door de hebzuchtige financiële sector veroorzaakte mondiale economische crisis (bouwwereld in elkaar gedonderd, veel ontslagen en stil liggende projecten). Waar de straat - waar ik doorheen moet fietsen - vergeven is van de immense hopen verbijsterende vuurwerk karkassen, glasscherven en andere rotzooi. En waar helemaal niets van is of wordt opgeruimd door de afstekers ("doet de gemeente wel"...).

68 Miljoen Euro alleen al aan de vuurwerk verkoop. Wat kan daar zoal mee aan zonnestroom? Afgaand op de november uitgave van Photon zou in oktober een gemiddelde "all-in marktprijs" van 3.241 Euro/kWp hebben gegolden in Duitsland. Stel dat voor die "kale" prijs in Nederland ook zou zijn verkocht voor standaard kristallijne PV-systemen (helaas een illusie, de prijzen liggen in Nederland fors hoger), en we gooien er 19% BTW op - leidend tot een consumentenprijs van 3.857 Euro/kWp. Dan zouden van die 68 miljoen Pure Verspilling Die Maar een Dag Mag Duren er maar liefst 17.630 kWp, ruim 17 en een halve MegaWattpiek subsidieloos gekocht kunnen zijn (dat is al bijna de gehele voor 2010 door EZ gemaximeerde 20 MWp voor de "kleinste zonnestroom staffel" van 1,0 tm. 15 kWp die de belastingbetaler betaalt). Bij een in veel gebieden van Nederland haalbare genormeerde opbrengst van 900 kWh/kWp.jaar zou daarmee 15,9 miljoen kilowattuur aan decentraal opgewekte zonnestroom jaarlijks kunnen worden gegenereerd.

Uitgaande van de net gepubliceerde tarieven voor Vattenfall/NUON Energie per 1 januari 2010 (continutarief grijs variabel 21,8 eurocent/kWh all-in) zou dat gelijkstaan aan een jaarlijkse financiële opbrengst aan puur vermeden stroomkosten (100% saldering) van 3,46 miljoen Euro (NB: met een flink gezakte stroomprijs, en dat getal wordt nog hoger als van hogere tarieven wordt uitgegaan en de variabele prijzen per 1 juli a.s. wederom vet worden opgekrikt...). De "terugverdientijd" van die 68 miljoen Euro de lucht in geblazen en nooit meer te recupereren desinvestering in de achterlijke, verbijsterend verspillende "Nederlandse economie" is dus bijna 20 jaar. Totdat er in de nacht van 31 december 2010 op 1 januari 2011 opnieuw een vergelijkbare hoeveelheid Derde Oorlog Waanzin doorheen wordt gejast door de dom gehouden onderdanen van de Regenten in Den Haag. En diezelfde mensen straks flink in de problemen zullen komen door de fors opgelopen energienota als gevolg van een behoorlijk koude en lange winterperiode (ruimteverwarming, altijd al de grootste kostenpost, gaat er dan flink in hakken) ...

In de zekere (?) hoop dat de lezers van Polder PV iets meer verstand hebben in de hersenpan dan hun medemensen die waarschijnlijk niet eens weten wat een kilowattuur of een kubieke meter gas kost ga ik nog steeds uit van een betere samenleving te beginnen in eigen huis...

2 januari 2010: Nieuwjaarswensen van de Groene Grens. Polder PV heeft het regelmatig over de ogenschijnlijk onzichtbare "Groene Grens" van Nederland. Dat gaat dan over die mysterieuze lijn tussen Nederland en Duitsland die op het vlak van toepassing en financiële ondersteuning van zonne-energie (zowel elektrisch als thermisch) zo'n beetje het verschil tussen de hel (NL) en de hemel (BRD) markeert. Die Groene Grens loopt in het zuiden door langs een ander buurland. En het Nederlandstalige deel daarvan heet Vlaanderen. Wat ook al, laten we het neutraal stellen, "opmerkelijk" presteert op het vlak van die broodnodige toepassing van zonnestroom. Waar Polder PV het laatste jaar ook weer geruime aandacht aan heeft besteed.

Die "groene grens" is ook op een ander gebied interessant, want je kunt er erg mooi wandelen in een landschap met kleinschalige bossen, landgoederen, weilanden, houtwallen, zelfs snelstromende kronkelende beekjes, en met nog redelijk wat onverhard wegdek. Polder PV en partner trokken de stoute (dikke) wandelschoenen aan, liepen op de laatste dag van het SDE-rampjaar 2009 traditiegetrouw de "wildernis" in, en belandden op een koude maar mooie plek aan de noordrand van de bizarre tong genaamd Castelré die de Noord-Brabantse gemeente Baarle-Nassau onterecht brutaal de Vlaamse Kempen in steekt (NO van het Vlaamse Hoogstraten). We bivakkeerden oudejaarsnacht op paalkampeerterrein Beekdal Merkske in een tentje. En het was best wel fris. Maar we hebben het weer overleefd (neen, we hebben geen kampvuur gestookt).

Het grootste deel van de oudejaarswandeling vond plaats op Belgisch grondgebied (hier is het nog mogelijk om "noordelijk van een stukje Nederland te wandelen op Belgische bodem"). Vlak voordat we onze bivakplek - nog net aan de Nederlandse kant van de grens - bereikten kwamen we door het Belgische gehucht Hal, wat bij het Vlaamse Hoogstraten hoort. Een paar boerderijen en ... jawel hoor, een gigantisch, dakvullend PV-systeem zoals we ze vaker willen zien (echter nauwelijks mogelijk in Nederland). Dit is immers Vlaanderen.

^^^ Enorme boerderij schuur met zuid-georiënteerd dak volledig uitgevuld met PV-modules, hier nog deels van een dun laagje sneeuw/rijp bedekt door de winterse omstandigheden. Ik telde in ieder geval 7 rijen hoog, en minstens zo'n 38 kolommen - op dit dak liggen minimaal 250 modules. Wat bij een modulegrootte van 175 Wp (het gaat hier niet om dunnelaag panelen) zou betekenen dat hier mogelijk minstens zo'n 44 kWp is gerealiseerd op 1 dak. Vooralsnog zeldzaam in Nederland (vaak ook nog eens met een stapeling aan financiële incentives), maar de normaalste zaak van de wereld in landen als Duitsland en regio als Vlaanderen die geen bezopen caps op de markt zetten. Waardoor marktgroei blijvend wordt afgeremd, zoals, helaas, ook weer gaat gebeuren in 2010 in Nederland (maximaal 25 MWp door EZ "toegestaan" onder SDE condities, voor het hele jaar, voor heel Nederland). Foto genomen in de avondschemering van 31 december 2009, Hal (buurtschap van Hoogstraten, provincie Antwerpen, Vlaanderen) © Peter J. Segaar/Polder PV, Leiden (NL)

^^^ Detailfoto van dezelfde schuur met duidelijk zichtbaar de afzonderlijke modules in 7 rijen "landscape" boven elkaar. De sneeuw/rijp is nog niet verdwenen, al zal dat op de prachtige volgende nieuwjaarsdag (1 januari 2010) in no-time zijn weggesmolten. Niet bekend is of deze installatie reeds aan het net was gekoppeld tijdens de opname (er is niets over te vinden op internet). Het kan dus zijn dat dit systeem nog wachtte op definitieve oplevering, waarbij de eis van de VREG cq. de Vlaamse autoriteiten was dat in ieder geval de modules op het dak aangebracht moesten zijn op 31 december 2009 (zoals in onderhavig geval). Maar eventuele omvormers nog tot en met februari 2010 geïnstalleerd kunnen worden om een definitieve goedkeuring te verkrijgen dat zo'n installatie nog recht kan doen laten gelden op een invoedingstarief van 45 eurocent/kWh voor 20 jaar (zie overgangsmaatregel VREG). Installaties waarvan op 31 december 2009 nog geen modules op het dak waren aangebracht komen niet meer voor dat bedrag in aanmerking, maar zullen het "moeten doen" met 20 jaar lang 35 eurocent/kWh (nog steeds een zeer aantrekkelijke business-case, want gegarandeerde, vaste, nog steeds relatief aantrekkelijke inkomstenbron).

En ook tijdens het vervolg van onze wandeltocht door het prachtige coulissenlandschap langs de grens (en lekker zonnig weer) op 1 januari van het nieuwe jaar, werden we wederom geconfronteerd met de harde realiteit. In Nederland niets gezien aan PV. Maar zodra we de Baarle Hertog enclave (volledig omsloten door Nederlands grondgebied) betraden, 3 kilometer NO van de "echte" Belgisch-Nederlandse grens, vonden we in het gehucht Tommel, onderdeel van de Belgische enclave Baarle-Hertog, wederom een leuk particulier PV-systeem op een nog in aanbouw zijnde woning:

^^^ Zo'n beetje een van de eerste gebouwen aan de zuidrand van het gehucht Tommel, onderdeel van de Belgische enclave Baarle-Hertog in het Nederlandse Noord-Brabant, was al voorzien van zonnepanelen in vier rijen op het platte dak (eindejaars-rush?), terwijl er duidelijk nog flink aan het pand gebouwd wordt. Een stralend nieuwjaarszonnetje verwelkomt de PV-modules die hard aan de bak zullen gaan dit nieuwe jaar. Het nummerbord op de voorgrond is Nederlands, die van de vrachtwagen aan de overkant Belgisch. Voor detail van dit gebouw, zie de volgende foto.

^^^ Voorste rij van 4 monokristallijne PV-modules op het nog niet afgebouwde Belgische huis in Tommel - waar dus mogelijk in totaal minimaal 16 stuks op staan.

De opvallende verschillen in "aanwezigheid" van zonnepanelen in Vlaanderen versus het Nederlandse Noord-Brabant in de grensstreek hebben alles te maken met de ongecapte superieure regeling bij de Belgen. Waar niet ambtenaren bepalen of en zo ja "wanneer" er geïnstalleerd zou mogen worden, maar waar dat ongelimiteerd door particulieren en bedrijven zelf wordt bepaald, met minimale overheidsbemoeienis. Alleen in Hoogstraten al - de gemeente waartoe het gehucht van de eerste 2 foto's behoort - kon ik binnen no-time op internet verwijzingen vinden naar een fraaie 30,24 kWp Suntech installatie aangebracht door het Vlaamse bedrijf IZEN op de platte daken van de regionale politiepost voor Noorderkempen. En ook een spectaculair PV-systeem van 432,4 kWp met 1.880 modules op de vooral door de aardbeien verkoop bekende veiling van Hoogstraten. Wat op 8 december 2009 door gouverneur Berx officieel in werking werd gesteld (en dus ook 20 jaar lang op de volle 45 eurocent/kWh zal kunnen rekenen). Het curieuze is dat in dat laatste bericht (nota bene op het Nederlandse AGF.nl, van 9 december 2009) het volgende wordt gesteld:

M.a.w.: de regionale netbeheerder Iveka (46 gemeentes waaronder ... Baarle-Hertog!) zal hard aan de bak moeten om het net eindelijk eens op een moderne leest te schoeien. Al zal dat wat mij betreft vooral niet de op fossiel gas gestookte WKK moeten zijn, ook al omdat het dan vaak om fors hogere vermogens en kWh output gaat. Maar liever zoveel mogelijk decentraal opgewekte zonnestroom waar ook particulieren massaal in mee kunnen participeren en een echte decentrale revolutie van de stroomvoorziening bereikt kan gaan worden. Dat kan het laagspanningsnet op de meeste plaatsen zonder meer aan. Zelfs in een Vlaams gehucht genaamd Hal, met hun forse, uit tientallen kWp bestaande "een-schuur-installatie". Waar Nederland nog zo ongelofelijk veel van kan leren op het vlak van zonnestroom.

U ook nog een gezond 2010, en zoveel mogelijk zonnestroom uit liefst vele duizenden installaties toegewenst. Met of zonder subsidie, dondert niet wat: toepassen, bouwen, aan het net schakelen, en zonnestroom bakken alstublieft. Bij voorkeur met een minimum aan bureaucratie!

http://gemeente.baarle-hertog.be/nieuwsdetail/1563/default.aspx?_vs=1_N,0&id=3066 (zinloos aan de Nederlandse zijde van de grens vanwege "tombola" condities bij de subsidies? "Samenaankoop zonne-energie Hoogstraten, Rijkevorsel, Vosselaar, Turnhout en Baarle-Hertog": een collectieve inkoop actie voor PV-systemen voor deze Belgische gemeentes, inclusief de in Nederland liggende enclave Baarle-Hertog - totaal ondenkbaar in het permanent door EZ afgewurgde Nederland, het nauw met Baarle-Hertog verweven Baarle-Nassau inclusief...)

31 december 2009: Deventer met 800 kWp aan SDE beschikkingen het nieuwe jaar in knallend? Via een artikel in De Stentor en van de website van de gemeenter Deventer leuk nieuws. De website van de gemeente zelf verkondigt dat onlangs het Rijk "subsidie verleend" zou hebben voor het plaatsen van 54 zonnestroom systemen in Deventer. Waarbij wel wordt aangetekend dat er voor 91 gebouwen subsidie was aangevraagd. Dat "subsidie verleend" moet, gezien het feit dat het hier om SDE aanvragen gaat natuurlijk preciezer zijn: er is een "beschikking" door SenterNovem afgegeven, die 15 jaar "recht op het ontvangen van een gemaximeerde en jaarlijks variabele subsidie per nog te produceren kilowattuur" zal geven.

In ieder geval blijkt hieruit dat Deventer blijkbaar bij de SDE 2009 groots heeft uitgepakt, en bovendien zwaar heeft "gescoord". Er wordt namelijk ook gerept van de - foutieve in het Stentor artikel staande - claim: "Op de 54 gebouwen wordt zo gezamenlijk 0,8 megawatt aan (zonne)energie opgewekt". Wat gelijk zou staan aan het stroomgebruik van "zo'n 1000 huishoudens". Dit alles behoeft enige explicatie, want hier worden volgens Polder PV weer eens al vanouds de verkeerde eenheden gebruikt, een manco wat het overgrote merendeel van de journalisten in Nederland treft.

Wat lijkt er nu te gaan gebeuren, en wat is nu precies het toegekende zonnestroom fraais? Als Polder PV die stukken goed leest is er voor de gemeente Deventer maar liefst 800 kWp (0,8 MWp nominale capaciteit) aan projecten toegekend (dat is iets geheel anders dan "energieproductie", want het is niets meer of minder dan de op te stellen "nominale capaciteit"). Omdat dat nooit als geheel toegekend had kunnen worden onder de bekrompen restricties in SDE 2009 (maximaal 100 kWp voor een project), moeten dit dus waarschijnlijk kleinere aanvragen zijn geweest. Onbekend is of voor elk aangevraagd project (blijkbaar in totaal 91 stuks) een aparte SDE beschikking is aangevraagd. Waarschijnlijk echter is het dat er een of wellicht meer zogenaamde "gebundelde aanvragen" zijn ingediend, zoals aangestipt in artikel 8, lid 5 van de SDE 2009 Staatscourant publicatie. In die "gebundelde" aanvraag kunnen waarschijnlijk niet alle 91 aanvragen gezeten hebben, want zo'n "bundel" kan alleen óf in zijn geheel geaccepteerd worden bij inloting (alle 91 aanvragen beschikt), óf in zijn geheel verworpen worden bij uitloting (alle 91 aanvragen afgewezen) of bij overschrijding van het budget als de "bundel" dat dreigt te overschrijden. Als ik het goed heb begrepen. Het lijkt er dus op dat die 91 projecten verdeeld zijn geweest over 2 (of meer) "gebundelde" aanvragen. Waarvan een of meer zijn ingeloot, en die 54 "beschikte" systemen zou(den) hebben opgeleverd. In ieder geval zijn er al 37 aanvragen al zonder meer buiten de boot gevallen, 41% van het totaal van aanvragen door de gemeente.

800 kWp toegekend voor 54 installaties geeft een gemiddelde project grootte van 14,8 kWp per deelproject, grotendeels te plaatsen volgens de berichten op daken van scholen, maar ook op gebouwen van speeltuinen, op het milieucentrum, en op Wijkcentrum Vijfhoek. Indien dat ook de werkelijke gemiddelde systeemgrootte zal blijken te zijn, zouden al die deelsystemen in de eerste (0,601 tot en met 15 kWp) staffel vallen. En dus voor de "consumenten" tarieven worden afgerekend: SDE 2009 basisbedrag 52,6 minus voorlopige correctiebedrag 22,5 cent = 30,1 eurocent/kWh voor toerekening van de voorschotten in 2010 (zie tabel). Die trouwens slechts voor 80% worden uitbetaald (correcties achteraf, pas na 1 april van het opvolgende jaar). Het definitieve bedrag wordt pas in het tweede kwartaal van 2011 bekend, en andere tarieven zijn nog totaal onzeker. Dus de claim in het Stentor artikel dat de panelen zichzelf "in elf jaar terugverdienen" is vooralsnog onbewijsbaar, zelfs als alle opgewekte stroom ook nog eens zelf geconsumeerd zou worden in de gebouwen op jaarbasis (salderen). Toekomstige energietarieven zijn dermate onzeker, dat je daar absoluut niet mee kan en mag rekenen. Laat onverlet dat investering in zonnestroom zonder meer lucratief is, als je op termijnen van 20 jaar en verder wilt kijken.

Kosten
Verder wordt er door de Stentor geclaimd dat de installaties bij elkaar zo'n vier miljoen Euro zouden gaan kosten, dat deze nog openbaar aanbesteed moeten gaan worden, en dat ze eind 2010 allemaal zullen moeten zijn opgeleverd en aan het net gekoppeld. Er mag met een beschikking voor SDE 2009 maximaal anderhalf jaar tijd "genomen" worden voor realisatie, anders vervalt deze. Ook wordt duidelijk dat dit project geen prijsknaller lijkt te worden, want er wordt blijkbaar gerekend met 5 Euro per Wattpiek inclusief installatie, en dat is in dit tijdsgewricht - voor dit type vrij simpel aan te brengen (meestal plat dak) - systeempjes van nog geen 15 kWp aan de ruime kant. Want de module prijzen zijn een kwart in elkaar gestort afgelopen jaar, en in Duitsland werden voor "Anlagenpreisen" het laatste half jaar tussen de 10 en 30 kWp actuele marktprijzen aangeboden tussen de 2,90 en 3,55 Euro/Wp volgens Photon (november 2009). Met Umsatzsteuer is dat maximaal zo'n 4 en een halve Euro, bij onderhandeling kan dat fors lager komen te liggen.

Over de verwachte "productie" wordt weer eens mistig gedaan met het verwachte jaarverbruik van 1.000 huishoudens. Als we dat zoals zo vaak genoemd stellen op 3.500 kWh/jaar, wordt er dus mogelijk een productie verwacht van 3.500 MWh/jaar. Voor een totaal aan installaties van 800 kWp zou dat op het onwaarschijnlijke getal van 4.375 kWh/kWp per jaar komen, terwijl in Nederland er maximaal in de kustprovincies gemiddeld iets meer dan 1.000 kWh/kWp.jaar gehaald kan worden. Dus ook hier weer lijkt het cijferwerk te rammelen. Of zijn de getallen foutief opgeschreven.

In het Stentor artikel wordt gerept van "68 panelen, maximaal 100 vierkante meter groot" per deelproject. Dat zou betekenen dat - bij gemiddelde deelprojectgrootte van 14,8 kWp, er van modules van ongeveer 218 Wp per stuk gebruikt gemaakt zou moeten worden, wat een gangbare grootte is (er zijn echter heel wat krachtiger modules verkrijgbaar). Een monokristallijn Solarworld SW 220 Wp Sunmodule bijvoorbeeld heeft - bij een module rendement van 13,1% - een module oppervlakte van ongeveer 1,68 vierkante meter. 68 van dat type modules komt dan op zo'n 114 vierkante meter pure module oppervlakte. Op platte daken zal veel meer oppervlakte geclaimd gaan worden bij opstelling in rijen die elkaar niet mogen beschaduwen.

Tot slot staat er in het Stentor artikel een merkwaardige passage: "Om Nederland door de economische crisis heen te helpen introduceerde minister Van der Hoeven (economische zaken) een regeling voor investeringen in duurzame energie". Met die "regeling" wordt klip en klaar de SDE bedoeld. Maar die was natuurlijk helemaal niet "vanwege de economische crisis" opgezet. Hij verving de totaal geflopte en peperdure MEP, met weer totaal andere uitgangspunten, toen van een "economische crisis" nog helemaal geen sprake was. En eind 2007 was daarvoor zo'n beetje het pakhuis aan verschrikkingen genaamd de zwaar gecapte SDE reeds door de EZ ambtenaren op de tekentafel gelegd.

Deventer gaat met 800 kWp aan "beschikte zonnestroom projecten" leuke dingen doen. En scoort hoog in de Tombola die SDE 2009 heette: Aanvankelijk slechts 15 MWp beschikt, pas in november 5,9 MWp erbij (totaal 20,9 MWp). Dus Deventer had reeds 5,3% van alle beschikkingen op 1 april 2009 gescoord, en steekt uiteindelijk met 3,8% (0,8 van 20,9) louter als gemeente niet slecht af bij de rest van Nederland.

Een interessante website met PV burgerinitiatief van Deventer wijkbewoners in Zonnehoven:

http://www.zonnehoven.nl/

met o.a. als doel:

Opvallende uitspraken op die pagina:

"...kritiek op het systeem van subsidiëren" en (Pieter van Bentem, milieubeleid Deventer, vetdruk Polder PV):

Verstandige mensen die Deventenaren. Polder PV vindt dat absurde gestapel van subsidies zoals steeds vaker weer gebeurt in gemeentes en provincies als Friesland ook maar niks, want het leidt alleen maar tot onverkwikkelijke taferelen, jaloezie en scheve ogen in de sector. En gegarandeerd tot "oversubsidiëring". En het draagt niets bij aan een gezonde marktontwikkeling. Laat de zon in Deventer binnenkort maar weer schijnen, deze vooruitstrevende gemeente en haar inwoners hebben veel blauw op de daken verdiend.

En u ook een rustige jaarwisseling gewenst (Polder PV bivakkeert met zijn partner ergens dichtbij de Belgische grens in een tentje...)!

http://www.destentor.nl/regio/deventer/6007384/Zonnepanelen-op-scholen.ece
http://www.deventer.nl/nieuws-2/deventer-nieuws/2009/12/4/college-onderzoekt-plaatsen-zonnepanelen

27 december 2009: Solland Sunweb - kleine opmerking, grote gevolgen. Tijdens het doorlezen van het alweer fascinerende novembernummer van Photon stuitte ik in een artikel over "back-contact" celtechnologie op een korte opmerking over de door mij meermalen besproken fraaie, oorspronkelijk door ECN ontwikkelde Sunweb "Metal Wrap Through" (MWT) module technologie met de beroemde spinnewebcellen. Waarmee ECN recent opnieuw het wereldrecord voor module apertuur rendement voor multikristallijne cellen (17,0%) heeft teruggepakt van "interim" kampioen Suntech (zie artikel van 17 december jl.). In het artikel, wat van 4 producenten de "MWT" technologieën kort tegen het licht houdt, wordt namelijk van Solland Solar gezegd dat het in samenwerking met de printplaat reus AT&S Austria Technologie & Systemtechnik AG uit Oostenrijk (Europees marktleider in "Leiterplatten" productie) pas medio volgend jaar de pilotproductie van hun MWT modules zouden gaan starten als de certificering ervan op orde is. Dit, terwijl in een eerder bericht op de Solarplaza website van 21 april 2009 werd gesuggereerd "... to achieve full IEC certification of the modules which is expected to be completed by the end of this year". Waarbij eind 2009 bedoeld zou worden. Dat lijkt in tegenspraak met de claim van Photon in de november issue (in de praktijk meestal een zeer goed ingelicht vaktijdschrift).

Via de websites van zowel AT&S, als die van Solland Solar zelf, stuitte ik op een persbericht van 1 juli 2008 waarin beknopt kond werd gedaan van die samenwerking. Daarin echter ook de mededeling (persbericht AT&S) dat: "Dabei soll in einem ersten Schritt ein funktionstüchtiger Prototyp entwickelt werden. Danach wird das neue Konzept in Hinblick auf eine mögliche Industrialisierung geprüft". En, mogelijk de belangrijkste opmerking: "Bei der zwischen AT&S und Solland Solar abgeschlossenen Kooperationsvereinbarung handelt es sich um eine reine Entwicklungspartnerschaft ohne Kapitalverschränkung". Waaruit blijkt dat het dus nog steeds niet om de werkelijke commerciële productie zou gaan waarvoor een flink kapitaal op tafel moet komen. Waarvan ik aannneem dat Eurotron daar een belangrijke rol in moet gaan spelen als "uitvoerder", en Delta als financier. En we ons dus mogen gaan afvragen of de productie van die fraaie "record" modules nog in 2010 daadwerkelijk commercieel zal kunnen gaan beginnen "ergens in Nederland".

Andere hoogefficiënte goden staan reeds te trappelen/zijn al bezig
Een noodzakelijke productie die nu echt begint te dringen, want Suntech wil in 2010 al 600 MWp van hun "iets minder rendement" hebbende, maar ongetwijfeld zeer scherp en concurrerend geprijsde eigen Pluto® multikristallijne modules commercieel van de lopende band laten rollen (zowel multi- als monokristallijne hoog rendement hebbende modules met een uitgeklede en goedkope variant van de in Australië ontwikkelde PERL cel technologie).

En een andere marktreus staat reeds klaar met een net op de PV-SEC in Hamburg gepresenteerde monokristallijne MWT module die ook al binnen een jaar in serie vervaardigd zou moeten gaan worden volgens Photon: Bosch Solar, de zonne-tak van de elektronica reus die het Duitse Ersol per 1 september 2009 officieel heeft opgevroten, en inmiddels ook al 68,7% van de aandelen van het beroemde Duitse Aleo heeft verworven, gaat ook op zonne-energie technologie gebied de marktbakens verzetten. En Bosch is ook al geen kleintje. Die wereldwijd vertakte enorme technologie holding met diverse grote business units had immers een totale jaaromzet van ... 45,1 miljard Euro in "crisisjaar" 2008.

En de laatste schokkende ontdekking: De vertikaal geïntegreerde, en aggressief groeiende firma Canadian Solar, die zeven (!!!) productie lokaties in het goedkope China heeft staan, kondigde in een persbericht van 15 september jl. aan dat zij met ECN en Eurotron reeds een zeer nauwe samenwerking zijn aangegaan:

"... a joint technology development and transfer agreement with Energy Research Center of the Netherlands ("ECN") to apply the technology for metal wrap-through ("MWT") cells to Canadian Solar's production lines."

Canadian Solar zou volgens eigen zeggen (pdf) reeds een module productie capaciteit van 820 MWp hebben, een daadwerkelijke afzet aan modules in crisisjaar 2009 van rond de 300 MWp, en het concern had een jaaromzet in 2008 van 705 miljoen dollar.

Boodschap
De harde boodschap aan Solland Solar, ECN, AT&S, Eurotron, en natuurlijk vooral ook 90% aandeelhouder van Solland, atoomboer Delta: jullie moeten voortvarend aan de bak in Nederland, voordat de rest van de wereld het geweldige Sunweb/PUM/MWT module concept tot het museum van alweer "achterhaalde" PV-technologieën gaat veroordelen. En de essentiële componenten van die zoveelste prachtige uitvinding van "onze" technologie ontwikkelaars bij ECN alweer - uiteraard tegen betaling - naar het lucratieve buitenland gaat verdwijnen en mevrouw van der Hoeven haar gewilde echte "zonnestroom innovaties" het land ziet uitvluchten...

Persberichten op de websites van AT&S en Solland Solar van 1-7-2008:

http://www.ats.net/inforum/filedb/lff59ykthjk8os80@0000000001673d8.pdf
http://www.sollandsolar.com/IManager/Content/4239/QzLG/mt1459/mi51474/mu1216720729/mv2162

Diverse artikelen over de ECN technologie en de achtergronden daarvan op de Eurotron website:

http://www.eurotron.nl/index.php?option=com_weblinks&view=category&id=20&Itemid=35

Andere artikelen:

Op 17 februari 2009 op Energeia website. Toestemming van de aandeelhouders (o.a. Provincie Zeeland) van Delta (die weer 90% aandeelhouder is van Solland Solar) voor investering van 97 miljoen Euro in een vierde productielijn waarop uitsluitend Sunweb cellen gemaakt zouden gaan worden...

... waarvan het "Gazellen" artikel in het Financieele Dagblad van 26 november 2008 (FD Extra nr. 100) stelde dat die "lijn 4" (Solland Solar heeft al 3 "conventionele" zonnecel productielijnen met in 2008 een productie van slechts 60 MWp op een capaciteit van 170 MWp) reeds "volgend jaar" (lezen als: "in 2009") in gebruik genomen zou worden. En waarvan gezegd wordt dat de extra investering 10 miljoen Euro zou zijn (specifiek voor de Sunweb cellen), en dat de Duitse PV-reus Solon ook belangsteling zou hebben om te participeren...

27 december 2009: "Groot" schaap over de dam met 2x 4 SDE PV paneeltjes... Op het Forum van TROS Radar, waar u alle ellende over de energiemarkt dagelijks kunt volgen in een aparte sectie "Energiebedrijven", flakkert heel af en toe ook een zonnestroom onderwerpje op. Alweer een tijd geleden ontaardden de door mij gestarte onderwerpen "Zonnepanelen Karwei" (gestart 20 oktober 2005), resp. "Teruglevering zonnestroom" (gestart 8 januari 2007) al snel in zinloze polemieken met nogal hardnekkige figuren met betonplaten voor hun hersenpannen. Gelukkig zijn er veel meer mensen in ons zalige polderland die inmiddels wel door hebben dat zonnestroom van eigen huis bakken een van de meest interessante proposities zijn van de moderne tijd, en kopen ze zich suf aan zonnepaneeltjes (en/of thermische zonnecollectoren). Het kunnen er wat de polderknaap betreft niet genoeg worden.

Er is nu weer iemand opgedoken, met de toepasselijke (??) zelfverkozen nickname "biggestsheep", die tot twee maal toe voor slechts 4 zonnepanelen elk (...) SDE subsidie aangevraagd (en beschikking gekregen) blijkt te hebben bij/van SenterNovem. En zich nu kwaad maakt over de absurditeiten zoals het verplicht in de meterkast laten plaatsen van een bruto productiemeter voor elk microscopisch setje à dik 30 Euro per meter aan jaarlijkse meetkosten. Tja, als hij/zij mijn SDE dossier had bijgehouden vanaf het begin, eind 2007, had deze vroege schaap op de dijk waarschijnlijk wel de SDE de SDE gelaten, en gewoon gesaldeerd zonder belachelijk extra meterkosten gezeik die de bescheiden opwek van de 2x 4 paneeltjes financieel gezien aardig onder druk zou en zal gaan zetten. De poster had 6.500 Euro betaald voor zijn/haar 8 paneeltjes (verder geen details bekend). Voor de 2 "beschikkingen" gaat deze persoon per bruto productiemeter minimaal 30 Euro per jaar betalen, 60 Euro extra aan bemeteringskosten voor slechts 8 modules. Over de gehele SDE periode van 15 jaar betaalt deze vroege schaap op de dijk dus alleen al voor die idiote meetkosten 900 Euro extra, wat de "totale investering" al 14% duurder maakt. Terwijl dat voor die 8 paneeltjes echt nergens voor nodig is natuurlijk.

Mind you: de meeste zonnepaneel eigenaren zoals Polder PV hebben een inmiddels tot soms dik over de 1-3 kWp uitgebreide (dan wel in een keer gekochte SDE-loze) PV-installatie op de bestaande volautomatisch salderende Ferrarismeter. En die betalen zich - vooralsnog - niet arm aan bezopen extra meetkosten. Al zullen de netbeheerders alles uit de kast halen om ook daar maximaal af te proberen te gaan romen - gedenk de fascistoïde praktijken van destijds netbeheerder Continuon die het flikte om zonder de slachtoffers in te lichten van hen dubbele vastrechten voor "transport" te incasseren... Polder PV betaalt helaas wel al sinds 1 januari 2008 30% extra aan de standaard meetdienst op zijn enkeltarief aansluiting. Dat was al zo'n zwijnenstreek (gemeenschappelijke operatie van EnergieNed, netbeheer, de Nederlandse "Mededingings" Autoriteit, en Economische Zaken), dat de polderjongen de komende dertig jaar niks meer aan meerkosten voor de standaard meter wil gaan betalen. De jaarlijkse inflatiecorrectie is al erg genoeg op die Nationale Plundering bij weerloze zonnestroom opwekkers...

Lees ook de verdere reacties op dit nieuwe fraaie draadje op het TROS Radar forum:

http://forum.www.trosradar.nl/viewtopic.php?f=51&t=77750

27 december 2009: SDE en "het verwerken van de meterstanden". De jaaropbrengst bruto productie en teruglevering worden fictief verdeeld over de maanden door CertiQ (?) bij SDE 2008 instapper deejeebv die een "leuk overzichtje kreeg":

http://gathering.tweakers.net/forum/list_message/33165861#33165861

"Verwerking" van meterstanden en nog meer onzinnige bureaucratie cq. "wonderlijke uitleg" door de instanties bij Energiastic:

http://gathering.tweakers.net/forum/list_message/33168523#33168523

De door deejeebv fysiek gemeten productie verschilt fors van door de netbeheerder uit de duim gezogen zogenaamde maandelijkse productie (berekend uit verschil tussen twee opname data met een tussenperiode van ongeveer een jaar en zo te zien op basis van het aantal dagen in de maand evenredig verdeeld over alle tussenliggende maanden). Deejeebv:

http://gathering.tweakers.net/forum/list_message/33169964#33169964

Dat is wel 20% (!!!) verschil met de fysieke productie gemeten op een door de SDE klant gegarandeerd te betalen (dit jaar € 30,05 incl. BTW), maar nooit in eigendom te krijgen gecertificeerde en geijkte bruto productiemeter. En zoals ik reeds in een reactie heb laten weten:

Ik blijf erbij dat de meterstanden voor bepaling van de exacte SDE subsidie gebaseerd moeten zijn op de door de SDE klant door te geven meterstanden van de bruto productiemeter en, indien een meter met gescheiden afname en teruglever telwerken is geplaatst, ook die meterstand(en) tijdens de kalender jaar wisseling. Omdat per 1 januari van elk jaar nieuwe subsidiebedragen zullen gaan gelden. Dus als u SDE klant bent raad ik u gewoon aan die meterstanden (op te nemen in de avond van 31 december of de ochtend van 1 januari a.s.) schriftelijk (!!!) door te geven aan alle betrokken partijen (netbeheerder, CertiQ en SenterNovem) en te eisen dat u op basis van die meterstanden afgerekend zult gaan worden. Dat is immers logica die voortvloeit uit de inherente tariefwisselingen per 1 januari van elk jaar. En die van belang kan zijn bij het mogelijk overschrijden (voor het zomerzon rijke jaar 2009 zelfs waarschijnlijk!) van de beruchte 850 kWh/kWp.jaar cap in de regeling. Zie daarvoor de twee berichten van een SDE 2008 beschikte van 19 oktober 2009 resp. 2 november 2009, en het verdere uitzoekwerk van Wilco Pompert, in het bericht van 18 december 2009!

SDE, meterstanden en "groene certificaten"
"Eigen verbruik" en "netinvoeding" van de zelf opgewekte zonnestroom worden apart behandeld binnen de SDE. Dit is Duitsland niet (waar bijna alle invoeding van zonnestroom en andere hernieuwbare elektriciteit volledig buiten de certificaten ellende en daar aan gekoppelde hersenverwekende bureaucratie wordt gehouden). In Nederland wordt alles zwaar gecompliceerd doordat de totale opwek voor de meter wordt ingevoed op het "eigen huisnet"*. Met onnavolgbare bureaucratie en geïnterpoleer als resultaat. In de CertiQ maandrapporten wordt zeer expliciet vermeld wat die twee categorieën hebben "opgeleverd", want ze worden verschillend "behandeld". Zie bijvoorbeeld het november rapport (pdf) waar voor zonnestroom achtereenvolgens in de eerste tabel rechtsboven 6.511 MWh "Eigen verbruik" resp. 28.721 MWh "Netlevering" wordt vermeld. Dat is de (absurd lage) accumulatie aan "gecertificeerde" zonnestroom sinds 1 juli 2001. Totaal slechts 35.232 MWh, slechts 7 promille van het totaal aan "gecertificeerde groene opwek" in die periode.. Ter vergelijking: Vlaanderen had van 2002 tot en met 30 november 2009 (zie statistieken VREG) al 165.986 aan verstrekte "garanties van oorsprong" (1 certificaat = 1 MWh) voor zonnestroom, met nog eens 20.224 certificaten in de wachtlijn. Totaal 186.210 MWh, ruim vijf maal zoveel (en vele jaren later pas goed gestart) dan Nederland heeft gerealiseerd.

Complicaties met de "gesplitste" certificaten liggen op het vlak van "verhandelbaarheid". Alleen de op het distributienet ingevoede hoeveelheid zonnestroom kan "verhandeld" worden (niet de "eigen verbruikte opwek"). In Nederland wordt daarmee feitelijk bedoeld (zie ook het schuim op de lippen verhaal van Lili Pasteur van 19 augustus 2009): u staat uw "groenheid" van uw zonnestroom overschot gratis af aan een of andere vage "handelspartij" (die een inktzwarte reputatie kan hebben op het vlak van energieproductie), die "partij" betaalt nota bene het ambtenaren circus van CertiQ om lucratief te mogen "handelen in die groenheid", en ... u krijgt voor die "service aan die anonieme handelaar" (tot nu toe) helemaal niets ... In Vlaanderen krijgt u al vanaf de start van de regeling in 2006 tot en met 31 december 2009 450 Euro per groencertificaat (45 cent/kWh), in 2010 wordt dat nog steeds een zeer lucratieve 35 eurocent/kWh (lucratief omdat zonnepanelen een kwart minder kosten dan een jaar geleden).

U zou als SDE-er kunnen "afzien" van het zinloze certificatengedoe voor de netinvoeding door te staan op het behouden van de prima werkende, volautomatisch salderende Ferrarismeter. Die kan de netinvoeding echter niet "comptabel" meten, en in zo'n geval (wat u beslist op het aanvraagformulier voor de SDE moet aangeven, waar u in die oriënterende situatie waarschijnlijk nog niets van afweet) wordt de totale opwek, verplicht geregistreerd op de niet in uw eigendom komende bruto productiemeter, "toegerekend naar eigen verbruik". En wordt er nulkommaniets aan "verhandelbare certificaten voor netinvoeding" aan u toegerekend. Wat zou betekenen dat, als u de Ferrarismeter wilt behouden, bij een eventuele toekomstige introductie van "waarde van certificaten voor op het net ingevoede zonnestroom" (nog niets over vernomen), u helemaal niets krijgt. Zelfs al gaat het grootste deel van uw kostbare zonnestroom productie in de zomer gegarandeerd het net op.

Al deze onzin is alweer een tijdje terug "geregeld" door EZ in de zoveelste ambtelijke regeling, afgekort genaamd "Wijziging Regeling garanties van oorsprong voor duurzame elektriciteit". Waarin het "behouden van de Ferrarismeter voor SDE klanten" op verzoek van Diederik Samsom werd "geregeld". Die "regeling" stamt alweer van 3 november 2008, en u kunt hem hier op de Staatscourant site terugvinden:

https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2008-430.html

* In Duitsland gaat het vrijwel allemaal direct het net op, behalve bij een nog zeer kleine categorie "eigen verbruikers" die per 1 jan. 2009 die mogelijkheid hebben gekregen in de EEG Novelle 2009. En die wettelijk verplicht een vast bedrag per "eigen verbruikte" kWh van - in 2009 - 25,01 eurocent/kWh moeten krijgen van de netbeheerder. Nog buiten de vermeden waarde van de niet afgenomen netstroom wat, indien het betreffende huishouden er in slaagt om tijdens de opwekkingsuren een groot deel van het elektraverbruik ook direct te verbruiken, een interessanter "business-case" zal kunnen worden dan direct alles op het net in te voeden voor - nog in 2009 - 43,01 eurocent/kWh, afhankelijk van het stroomcontract en de waarde van de niet verbruikte kilowatturen.

25 december 2009: Nieuwe "Zonneflitsen" van ODE - over SDE. Van de "Sectie Zon" van de Organisatie voor Duurzame Energie kregen de leden cq. belangstellenden per e-mail een tijd lang interessante nieuwsbrieven over zonne-energie, genaamd "Zonneflitsen". Van de nieuwe sectie voorzitter Esther Zumpolle kreeg ik 24 december het "Kers(t)verse" exemplaar Q4 2009 in de elektronische brievenbus. Uiteraard direct gelezen. En daar kwam ik enkele ronduit "opmerkelijke" claims tegen over de SDE regeling voor zonnestroom. Esther heeft namelijk gebeld naar zowel SenterNovem als naar CertiQ om de stand van zaken "helder" te krijgen. Of deze Zonneflits daarvoor het benodigde "licht in donk're dagen" kan brengen, of de SDE-duisternis juist nog erger doet worden, laat ik verder aan u over om te beoordelen. Ik zet de meest opvallende zaken voor u in ieder geval op een rijtje.

• SDE 2008 - geclaimd wordt een "... subsidiebedrag € 0,340 per opgewekte kWh gedurende 15 jaar...". Het enige bedrag wat nu "vast" staat (zie mijn tabel) is het verschil tussen het basisbedrag voor 2008 (€ 0,564/kWh) minus het door EZ definitief na een jaar vastgestelde correctiebedrag (Staatscourant Nr. 68/8 april 2009) van € 0,220 = € 0,344/kWh voor uitsluitend de "verondersteld in 2008 geproduceerde hoeveelheid kWh". In de voorschotten voor 2009 werd gerekend met een voorlopig correctiebedrag van € 0,273/kWh (Staatscourant Nr. 213/3 november 2008), waardoor er nog maar € 0,291/kWh resteerde voor de "bevoorschotting" (uitbetaling bovendien maal 80%...). Het uiteindelijke subsidiebedrag wordt pas 1 april 2010 bekend door de definitieve vaststelling van het correctiebedrag voor 2009, en zal waarschijnlijk hoger liggen (die € 0,273 "correctie" was veel te hoog ingeschat gezien de marktprijzen in beide jaarhelften bij de grote leveranciers). Wat er de volgende 13 (...) subsidiejaren voor bedragen uit zullen rollen is een groot mysterie en compleet onzeker. Geen enkel subsidiebedrag zal voor langer dan 1 jaar als "geprognosticeerd" (voorschotten) dan wel als "vastgesteld" (definitief subsidiebedrag) beschouwd kunnen worden!!!
  
  
• "Beschikbaar budget in 2008 incl. latere verhoging: t.w.v. 15 MWp". Niet waar. Het budget voor de oorspronkelijk door EZ "gewilde" 10 MWp was 46 miljoen Euro (15 jaar lang ondersteuning), dus gemiddeld 4,6 miljoen Euro/MWp. Echter, in twee fasen werd er extra budget bij elkaar geschraapt voor de toen al forse overtekening. Het werd uiteindelijk (Staatscourant Nr. 138/21 juli 2008) 83 miljoen Euro. Wat dus "goed" was voor 83/4,6 = 18,04 MWp die daar uit volgens dezelfde "voorwaarden" gefinancierd moest kunnen worden.
  
  
• "Aangevraagd door zonnestroomliefhebbers in 2008: 17,8 MWp". Ook niet helemaal waar. Er was reeds 17,8 MWp "beschikt" en 1 MWp "nog in behandeling" op ijkdatum 9 januari 2009 (zie bespreking EZ brief van 15 januari 2009). In de EZ brief van 20 februari 2009 was de "verwachte realisatie" 18 MWp voor zonnestroom (zie ook dit artikel van mij over een stuk in de Volkskrant over die brief). Onduidelijk blijft of er uiteindelijk alsnog (18,8 - 18,04 =) 760 kWp van de aanvragen buiten de beschikkingen van SenterNovem is gevallen voor SDE 2008 en/of dat die "alsnog" na minimaal een half jaar "beraad" niet als "valide" aanvragen werden bevonden.
  
  
• "Gerealiseerd 31 december 2008: 740 aanmeldingen bij CertiQ ...". Dat is een ernstige interpretatie fout, want het gaat in het stuk waarin die zin voorkomt uitsluitend over de SDE 2008, en volgens de volgende documenten op de CertiQ site wordt hier onterecht naar het totaal geaccumuleerde aantal gecertificeerde zonnestroom installaties in Nederland verwezen, en niet alleen naar SDE systemen! (a) "Statistisch overzicht december 2008" (zie pdf) geeft als geaccumuleerd (totaal) aantal PV-installaties in de databank van CertiQ voor het eind van het jaar 718 stuks. (b) "Statistisch overzicht 2008 revisie" (zie pdf) geeft echter een - blijkbaar gecorrigeerd - totaal aantal van 740 stuks. (c) "Statistisch overzicht maart 2008" (zie pdf) geeft voor het eind van die maand, en dus als "beginstand voor SDE 2008" (die 1 april van dat jaar startte), reeds 616 installaties. Pas in oktober 2008 begon het aantal installaties in de CertiQ statistieken weer enigzins toe te nemen vanaf dat "basis aantal", toen de eerste SDE 2008 beschikten eindelijk in die statistieken begonnen op te duiken. Omdat ze al snel na 1 april 2008 de installatie hadden aan laten brengen, en geluk hadden met plaatsing van een bruto productiemeter zodra ze ongeveer in september 2008 de langverwachte beschikking kregen. Ter vaststelling van het aantal installaties voor de eerste SDE regeling die eind december 2008 in de CertiQ database zaten, moeten we van het gecorrigeerde totale aantal van 740 stuks die 616 stuks eind maart 2008 reeds in de database zittende (MEP!!!) PV-systemen aftrekken. En dan houd je nog maar ... 124 SDE 2008 installaties over!!! En dus beslist niet "740 [SDE] aanmeldingen"!!!
  
  Gaan we hier de definitieve CBS cijfers voor 2008 bij halen (afzet/bijplaatsing 4,054 MWp "netgekoppeld overig" plus 0,151 MWp "netgekoppeld e-bedrijven", totaal 4,205 MWp, de op 8 december 2009 gepubliceerde toevoeging verandert niets aan de MWp cijfers voor PV in het rapport), beginnen we pas goed te beseffen wat een onverenigbaar zooitje de CertiQ en de CBS cijfers zijn. Want als we er van uitgaan dat die bijplaatsing van 4,2 MWp in 2008 uitsluitend SDE systemen zouden zijn geweest (lees: slechts 124 nieuwe installaties), zou je op een absurde 33,9 kWp per installatie uitkomen. Daar kan dus echt niets van kloppen, zelfs niet als we uitsluitend de categorie "overig" hanteren (in SDE 2008 gemaximeerd op 3,5 kWp) en het scharrige beetje van de "e-bedrijven" buiten beschouwing laten. We kunnen hieruit alleen maar concluderen dat er mogelijk een fors aandeel "reeds geplaatste" SDE installaties in 2008 (nog) niet in de CertiQ cijfers terecht is gekomen (wat al te bezopen voor woorden is), en/of dat er een aanzienlijk aantal "in de Nederlandse markt afgezette" PV-systemen buiten de SDE regeling om zijn gerealiseerd, helemaal niet van bruto productiemeters zijn voorzien, en dus niet bekend zijn bij CertiQ...
  
  
• SDE 2009 - "Openstelling: 6 april 2009 tot 30 november 2009". Niet correct. De "openstelling" was tot 30 oktober 2009 (17h00 's midags). Zie Staatscourant Nr. 60/27 maart 2009. Hetgeen onverlet laat dat die regeling voor beide categorieën al op de eerste dag, 6 april 2009, absurd was overtekend en dus feitelijk al formeel gesloten had kunnen worden op die eerste dag...
  
  
• Ook wordt weer gesuggereerd dat er "vaste" subsidiebedragen voor de twee categorieën worden uitgekeerd wat natuurlijk helemaal niet zo is. Uitsluitend voor de "bevoorschotting" voor 2009 resulteren de voorlopige subsidiebedragen in € 0,253 voor de kleine categorie en € 0,383 voor de "grote" categorie (zie wederom mijn tabel). Dat zijn nog steeds niet de definitieve subsidiebedragen, en alle volgende 14 jaren zullen er weer compleet onvoorspelbare nieuwe bedragen gaan gelden.
  
  
• Budgetplafonds worden hier vermeld als 20,9 resp. 10,9 MW(p). In Staatscourant Nr. 17796/24 november 2009 worden de harde (door de "wind op land schuif" opgehoogde) bedragen genoemd: 86,5 resp. 56,5 miljoen Euro voor de twee categorieën "klein" en "groot".
  
  
• NIEUW is de claim dat er voor de twee categorieën in totaal voor 30 MW(p) resp. 210 MW(p) aangevraagd zou zijn. Lees: valide aanvragen die natuurlijk eigenlijk allemaal subsidie hadden moeten krijgen, als er geen kruideniers in Den Haag hadden vertoefd. Op ijkdatum 6 mei 2009 (EZ brief van 15 mei 2009) werd nog van 36,8 resp. 222,1 MWp gerept. Dat betekent blijkbaar dat er uiteindelijk in het "beoordelingsproces" bij SenterNovem 6,8 MWp (18,5% van het "finaal aantal aanvragen") voor de "kleine" categorie resp. 12,1 MWp (5,4%) voor de "grote" categorie is afgevallen. Dat is wel heel wat minder dan werd gesuggereerd door SenterNovem, die blijkbaar verwachtte dat er enorm veel aanvragen "dubbel" zouden zijn ingediend en dat de totale "vraag" dus wel zou blijken mee te vallen. Not so, dus, maar dat had ik toen al voorspeld... Deze "definitieve" (???) cijfers resulteren nog steeds in een overtekening van 15 MWp (100%) t.o.v. de oorspronkelijke 15 MWp voor de "kleine" categorie, "verlaagd" naar een buiten de boot gevallen 9,1 MWp teveel aan valide aanvragen na de ophoging (44%). Gelijkstaand aan tevergeefs door 2.600 burgers ingediende aanvragen voor installaties van gemiddeld 3,5 kWp per stuk, waarbij ik de aantekening maak dat de gemiddelde installatie grootte in de praktijk veel kleiner is en er dus veel meer aanvragers buiten de boot zijn gevallen... Ook was er een volslagen gestoorde overtekening van 205 MWp (4.100%) t.o.v. de oorspronkelijke (belachelijke) 5 MWp voor de "grote" categorie, "verlaagd" naar een naar Armageddon verwezen 199,1 MWp (3.982%) teveel aan valide aanvragen voor de "grotere" PV-installaties. "Goed" voor zo'n 6.637 projecten met een systeemgrootte van 30 kWp per stuk die niet zijn toegekend. Het maximum van de "kleinste staffel" voor zonnestroom in Duitsland...
  
  
• De meest "foute" stellingname betreft de volgende zin: "Gerealiseerd in 2009: 2.600 aanmeldingen bij CertiQ (excl. 740 stuks van 2008), alle "SDE-systemen" tezamen representeren op dit moment een zonnestroomvermogen van circa 17,5 MW. Dat zou betekenen dat er ongeveer 37% van het SDE budget 2008 + 2009 is gerealiseerd." Hierin staan meerdere ernstige misinterpretaties. Ten eerste had ik al mijn bedenkingen bij die "740 stuks van 2008" geplaatst, dat moeten er 124 zijn. Ten tweede, die "2.600 aanmeldingen bij CertiQ" klopt ook al niet. Want volgens de CertiQ maandrapporten waren er achtereenvolgens in september tot en met november 2009 de volgende accumulaties gerealiseerd (totaal aantal gecertificeerde PV-installaties): 3.007, 3.210, resp. 3.374. Van deze totale accumulaties moet het "einde maart 2008" cijfer (non-SDE installaties) afgetrokken worden (616 systemen), en dan krijg je deze serie voor sep.>>>nov.: 2.391, 2.594, resp. 2.758 "hoogstwaarschijnlijke SDE"-installaties. M.a.w.: eind november 2009, drie weken voor het versturen van de meest recente "Zonneflits" door ODE, waren die 2.600 stuks "SDE installaties ingeschreven in de CertiQ database" reeds dik met anderhalf duizend installaties gepasseerd. Volgens de officieel gerapporteerde en openbaar gemaakte CertiQ data...
  
  De grootste blunder lijkt door de "Zonneflits" redactie gemaakt te worden met die 17,5 MW aan "gerealiseerd SDE vermogen" (zo lees ik die zin). Want dat slaat nergens op. De grafiek in het november rapport van CertiQ laat duidelijk zien dat er niet meer dan 6 MWp sinds de start van de SDE regeling kan zijn gerealiseerd eind november 2009. Bij de door mij berekende 2.758 installaties geaccumuleerd in november 2009 komt dat maximaal op zo'n 2,18 kWp per gemiddeld SDE PV-systeem, wat in lijn ligt met de verhalen die je af en toe zo tegenkomt (installaties gemiddeld van zo'n 12-14 modules van 175 Wp). Zou je uitgaan van de heftige claim in het stuk in Zonneflitsen, zou je op 17.500 kWp/2.600 "aanmeldingen" = 6,73 kWp per gemiddeld "SDE systeem" komen. Dat is compleet onrealistisch en ver bezijden de trieste waarheid. Niet "37% van het SDE budget" (2008 + 2009) is gerealiseerd. Het is volgens de bikkelharde logica van Polder PV, uitgaande van de openbare CertiQ data, bij maximaal 6 MWp realisatie (mogelijk zelfs minder), bij 17,8 MWp beschikt voor SDE 2008, en (15 + 5,9 + 5 + 5,9 =) 31,8 MWp beschikt (of: nog door SenterNovem "te beschikken") voor SDE 2009, eind november 2009 slechts: (6/(17,8 + 31,8) * 100% =) 12,1% ingevuld aan "beschikte capaciteit". Wat iets compleet anders is dan "37% van SDE budget gerealiseerd". En natuurlijk ook iets heel anders als (6/(17,8 + 30 + 210) * 100% =) 2,3% van het totaal aantal eind november 2009 door SenterNovem "in orde bevonden" aanvragen. Wat alles te schokkend voor woorden is als je de bergen zinloos papier, de enorme ambtenaren salarissen, en de gigantische hoeveelheid energie die er reeds in deze onzin is gestoken op de keper beschouwt.
  
  Historische terugblik claim SenterNovem. Op 27 maart 2009 stelde SenterNovem nog keihard over de SDE 2008: "Uiteindelijk kregen 8000 mensen te horen dat ze in aanmerking komen voor de subsidie. De meeste aanvragers geven bij SenterNovem aan in 2009 de panelen op het dak te willen leggen". U mag bij uzelf te rade gaan hoe leugenachtig die extreem suggestieve claim bleek uit te pakken, met eind november 2009 slechts 2.758 bij CertiQ ingeschreven PV-installaties voor de totale SDE, nog geen 9 maanden later. Ligt dat nou aan die mensen (waar zijn die dik 5.000 "beschikten" gebleven???), ligt het aan SenterNovem, of ligt het wellicht toch aan die bezopen, non-"stimulerende" SDE regeling?

Conclusie
Afijn, verder zal ik niet op de materie ingaan. Wat na dik twee jaar intensieve studie en beargumenteerde kritiek van Polder PV duidelijk lijkt is dat de SDE regeling zo afgrijselijk ingewikkeld is gemaakt, dat bijna niemand er nog wat van begrijpt. En dat iedereen, tot aan de professionals in het "wereldje", in opperste verwarring met totaal verkeerde cijfers zich in de rondte lijken te zitten rekenen. EZ heeft dus al binnen twee jaar tijd haar doel bereikt. Een gigantische chaos met zonnestroom in Nederland, niemand die het nog snapt, en nauwelijks harde prikkeling om voor de "MAX." te gaan met PV. Bovendien resulterend in een grote bende met prutsregelingetjes vanuit provincies en gemeentes om het ergste zonnestroom vuur bij de willige onderdanen te blussen (wat achter de brandweer genaamd de tijdelijke aanschaf subsidieregeling weer in alle hevigheid opflakkert). Diepe verdeeldheid zaaiend bij de diverse betrokken PV- dan wel duurzame energie organisaties. Die continu achter compleet ondoorzichtig "cijfer"materiaal aan rennen als kippen zonder kop in een permanente vlaag van verstandsverbijstering. En: een ronduit verwoestend en veel ondernemerszin vernietigend "klimaat" voor gezonde marktontwikkeling. Totdat de Stalinistische betonkoppen van ons "gezegende" Ministerie van Heilloze Fossiel-nucleaire Economische Zaken de tijd "rijp" achten om de zonnestroom teugels een beetje te vieren. Als er tien kolencentrales met peperdure CO2 afvang, en vijf Borsseles zijn bij gebouwd met de daarvoor benodigde absurd dure extra hoogspanningsnetten (door Jan met de korte achternaam op te hoesten) om die smerige overtollige rommel naar het best betalende buitenland te exporteren. En het te laat is om dit land nog van Armageddon te redden...

U ook nog een fijne Kerst gewenst...

Mocht u desondanks belangstelling hebben voor de Zonneflitsen (verder zonder meer aanbevolen), stuur een e-mail naar ODE. U vindt het adres van Esther Zumpolle op deze webpagina.